Artvin’in Sarp Sınır Kapısı’nda toplanan gümrük komisyoncuları ve nakliyat firması temsilcileri, Gürcistan’ın Yeni Ortak Transit Sistemi (NCTS) kapsamında uygulamaya koyduğu tek taraflı kararları protesto etti. Gürcistan’ın uluslararası geçerliliğe sahip teminatları tanımamasını hukuka ve ekonomik işleyişe aykırı olarak değerlendiren grup, yetkililere acil çözüm çağrısında bulundu. Açıklamayı sektör adına Ferdi Gümüşkaya yaptı.
Gümüşkaya, Gürcistan’ın 1 Şubat 2025 itibarıyla Yeni Ortak Transit Sistemi’ne (NCTS) resmi katılımının Türkiye’nin taşımacılık sektörü ve sınır bölgesinde büyük bir umut doğurduğunu hatırlattı. Daha entegre, hızlı ve şeffaf bir transit rejimi beklentisinin oluştuğunu dile getiren Gümüşkaya, fiiliyatta yaşananların ise bu beklentilerin tam aksine geliştiğini vurguladı.
Gümüşkaya’ya göre Gürcistan, NCTS’ye katılırken Ortak Transit Anlaşması ve Ortak Transit Konvansiyonu (CTC) çerçevesinde uluslararası teminatların karşılıklı tanınması yönünde taahhüt altına girmişti. Ancak bugüne kadar bu yükümlülüklerin hiçbirinin yerine getirilmediğini söyleyen Gümüşkaya, Gürcistan’ın yalnızca kendi ülkesinde faaliyet izni verdiği üç firmaya teminat açtırılmasını zorunlu kıldığını belirtti. Türkiye’de geçerli olan UND ve OREGON gibi teminat sağlayıcılarının belgeleri ise keyfi şekilde reddediliyor.
Bu durumun sadece ticari değil, aynı zamanda hukuki bir ihlal anlamına geldiğini ifade eden Gümüşkaya, “Gürcistan, NCTS sisteminin temel ruhuna ve uluslararası ticaretin ana prensiplerine aykırı davranmaktadır. Bu uygulamalar hem taşımacılık sektörünü hem de sınır bölgemizin ekonomisini tehdit eder hale gelmiştir” dedi.
Gümüşkaya, yaşanan sorunların yalnızca sektörel şikâyetlerle sınırlı kalmadığını, resmi belgelerle de doğrulandığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“27 Ocak 2025 tarihli Gümrükler Genel Müdürlüğü yazısında, Gürcistan’a ait kapsamlı teminat mektuplarının tüm Ortak Transit Konvansiyonu (CTC) üye ülkelerinde geçerli olması gerektiği açıkça belirtilmiştir. Ancak Gürcistan, buna rağmen uluslararası geçerliliğe sahip teminatları sistem dışı bırakmakta ısrar etmektedir. 2 Mayıs 2025 tarihli Hopa Ticaret ve Sanayi Odası yazısı da üyelerimizden gelen şikâyetleri net bir şekilde ortaya koymaktadır. UND ve OREGON gibi uluslararası teminat sağlayıcılarının belgelerinin Gürcistan tarafından tanınıp tanınmadığı hâlâ bilinmemektedir. Bu da sektörü büyük bir belirsizlik ve mağduriyet içine sürüklemektedir.”
Bölgenin sosyoekonomik yapısına dikkat çeken Gümüşkaya, uygulamaların sadece firmaları değil, tüm bir yerel ekonomiyi tehdit ettiğini belirtti:
“Hopa ve Kemalpaşa ilçelerimizde 230’un üzerinde lojistik ve gümrük firması aktif olarak faaliyet gösteriyor. Bu firmalarda 1.200’den fazla kişi istihdam ediliyor ve aileleriyle birlikte yaklaşık 2.300 hane bu sektörden geçimini sağlıyor. Günlük sınırdan giriş yapan ortalama 900 araçtan elde edilen 810 bin TL damga vergisi, devletimizin kasasına doğrudan katkı sunuyor. Bu, sadece bir günlük rakamdır. Yıl bazında düşündüğümüzde, ortaya çıkan tablo çok daha büyük bir ekonomik değeri gözler önüne sermektedir.”
Sözlerini, mevcut durumun sürmesi halinde oluşabilecek risklere dikkat çekerek sürdüren Gümüşkaya, “Bu keyfi uygulamalar devam ederse Türk taşımacılık firmalarının uluslararası müşterileri, Gürcistanlı rakiplere kayacak. Bölgemizdeki lojistik şirketleri kapanma riskiyle karşı karşıya kalacak. Bu da doğrudan işsizliği artıracak, bölge insanı göçe zorlanacak ve sosyal sorunlar derinleşecektir. Biz bu felaket senaryosunun gerçekleşmesini istemiyoruz. Buradan emeğiyle geçinen binlerce insan adına konuşuyoruz” dedi.
Sürecin yönetiminin Kaçkar Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne devredildiğini hatırlatan Gümüşkaya, bugüne kadar Gürcistan’a diplomatik düzeyde bir uyarı yapılmadığını belirterek sadece yerel saha düzenlemeleriyle yetinilmesinin yetersiz kaldığını söyledi.
Grubun çözüm önerileri ise şu şekilde sıralandı:
Gürcistan, uluslararası teminatları tanıyana kadar Türkiye de Gürcistan teminatlarını kabul etmemeli ve karşılıklılık ilkesi uygulanmalıdır.
Gürcistan’a, uluslararası teminatları tanıması gerektiği resmi bir yazı ile hatırlatılmalı ve yükümlülüklerini yerine getirmesi talep edilmelidir.
Hafta sonu ve mesai dışı işlemler için gerekli teknik düzenlemeler zorunlu hale getirilmelidir.
Sürecin yönetimi Ankara merkezli özel bir koordinasyon birimine devredilmelidir.
Gürcistan, entegrasyon sürecini tamamlayana kadar sisteme erişimi kısıtlanmalı veya kota uygulanmalıdır.
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanı’nın konuyu doğrudan Gürcistan Ticaret Bakanlığı ve Avrupa Birliği nezdinde gündeme taşıması sağlanmalıdır.
Açıklamanın sonunda, kendilerini “Hopa’nın, Kemalpaşa’nın ve Sarp Köyü’nün gençleri” olarak tanıtan grup üyeleri, “Bu topraklardan ekmeğimizi kazanıyoruz, sadece emeğimizin karşılığını istiyoruz” diyerek yetkililere seslendi. Gümüşkaya, destekleri için ilgili kamu kurumlarına, Cumhurbaşkanına, Valiliğe ve Bakanlığa teşekkür ettiklerini dile getirdi.