Eğitim Sen Artvin Şubesi Başkanı Köksal Gümüş, 2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarını değerlendirdi. Gümüş, açıklamasında Türkiye’deki eğitim sisteminin ve yükseköğretim politikalarının derin krizinin bir kez daha ortaya çıktığını belirterek, gençlerin üniversiteye erişiminde yaşanan eşitsizliklere dikkat çekti.
YÖK’ün açıkladığı verilere göre, sınava giren yaklaşık 2 milyon 560 bin adaydan yalnızca 785 bin 186’sı bir yükseköğretim programına yerleşebildi. Tercih yapan 1 milyon 412 bin adayın yalnızca yüzde 55,6’sı üniversiteye kabul edilirken, yüz binlerce genç eğitim hakkından mahrum kaldı. Eğitim Sen Artvin Şubesi Başkanı Köksal Gümüş, bu durumun eğitimin temel bir hak olmaktan çıkarılarak eleme ve rekabet odaklı bir yapıya dönüştüğünü vurguladı.
Gümüş, öğrencilerin yalnızca yüzde 42’sinin ilk üç tercihinden birine yerleşebilmesini sistemin gençleri kendi ilgi ve yeteneklerine göre değil, dayatılmış ve sınırlı seçeneklere yönlendirdiğinin göstergesi olarak değerlendirdi. Devlet üniversitelerinde doluluk oranının yüzde 99’a ulaştığını, vakıf üniversitelerinde ise doluluk oranının yüzde 75,8’de kaldığını ifade eden Gümüş, yaklaşık 47 bin 500 kontenjanın vakıf üniversitelerinde boş kaldığını söyledi. Bu durumun, üniversite eğitiminin ticarileştiğini, parası olan öğrencilerin özel üniversitelere erişebildiğini, maddi imkânı olmayan gençlerin ise ya yoğun rekabetle devlet üniversitelerine yöneldiğini ya da sistemin dışında kaldığını ortaya koyduğunu belirtti.
Özel üniversite ücretlerindeki fahiş artışlar ve yükselen yaşam maliyetlerinin gençlerin vakıf üniversitelerine ilgisini azalttığını vurgulayan Gümüş, bunun eşitsizliği daha da derinleştirdiğini ifade etti. 2025 yılında liseyi bitiren 812 bin 210 öğrenciden 577 bininin tercih yapmadığını, tercih yapan 235 bin öğrenciden yalnızca 133 bin 700’ünün lisans programlarına yerleştiğini belirten Gümüş, bu rakamların gençler arasında artan gelecek kaygısını ve eğitime devam etmekten vazgeçişi ortaya koyduğunu söyledi.
Kritik bölümler olan tıp, hukuk, diş hekimliği, öğretmenlik, mimarlık ve mühendislik gibi alanlarda yüzlerce kontenjanın boş kalmasının, eğitim planlamasında ciddi koordinasyonsuzluğu ve meslek alanlarına yönelik belirsizlikleri gösterdiğini ifade eden Gümüş, üniversiteye kayıt yaptıran öğrencilerin barınma, ulaşım, beslenme gibi temel sorunlarla karşı karşıya kaldığını da ekledi. Son beş yılda 716 binden fazla öğrencinin kayıt sildirdiğini hatırlatan Gümüş, gençlerin eğitim hakkının güvence altına alınması gerektiğini vurguladı.
Eğitim Sen Artvin Şubesi Başkanı Köksal Gümüş, yaptığı açıklamada taleplerini de sıraladı. Yükseköğretimin bir hak olması gerektiğini, ayrıcalık değil temel bir hak olarak sunulmasını isteyen Gümüş, üniversiteye girişteki eleme odaklı sınav sisteminin kaldırılmasını ve öğrencilerin yetenek ve ilgi alanlarına göre yönlendirildiği bir sistemin inşa edilmesini talep etti. Üniversite kontenjanlarının toplumsal gereksinimlere göre planlanması gerektiğini, vakıf üniversitelerinin denetlenmesi ve kamu kaynaklarıyla desteklenen burslu ve ücretsiz eğitim imkânlarının sağlanması gerektiğini belirten Gümüş, gençlerin barınma, beslenme, ulaşım ve burs sorunlarının acilen çözülmesi gerektiğini ifade etti. Kamusal yurtların artırılmasını, öğrencilerin yoksulluğa ve geleceksizliğe mahkûm edilmemesini isteyen Gümüş, istihdam politikalarının yeniden düzenlenmesi ve genç mezunların güvenceli işlere erişiminin güvence altına alınması gerektiğini söyledi. Son olarak, Gümüş, YÖK’ün kaldırılması ve yerine demokratik, özerk, özgürlükçü ve çoğulcu bir yükseköğretim sisteminin kurulmasını istedi.
Köksal Gümüş, açıklamasını “Gençlerimizin geleceğe güvenle bakabilmesi, eğitim hakkının herkese eşit ve adil bir şekilde sunulması için acilen somut adımlar atılmalıdır” sözleriyle noktaladı.
