DİSK, TÜİK’in Haziran 2022’de enflasyona esas madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine TÜİK’e karşı açtığı davayı kazandı. Bakanlık ile TÜİK tarafından temyiz edilen karar kesinleşti. İstinaf tarafından da onanan yargı kararı gereği TÜİK madde fiyat listesini yeniden yayımlamak zorunda.
DİSK Genel İş Artvin Şube Başkanı Selim Bilgin, TÜİK Başkanlığının karara uymadığını belirterek “TÜİK Başkanlığı yargı kararlarını çiğneme yeri değildir. Anayasa’nın 138. maddesi gereği, mahkeme kararları TÜİK Başkanlığı dahil herkesi bağlar” dedi.
Bilgin yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;
“Bilindiği gibi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon hesaplamasının temelini oluşturan madde fiyat listesinin açıklanmasını Haziran 2022’de durdurmuştu. Madde fiyat listesinin açıklanmasının durdurulması enflasyon verilerini daha da şüpheli hale getirmişti.
TÜİK’in Ocak 2003 ile 3 Mayıs 2022 arasında kesintisiz biçimde açıkladığı 400’ü aşkın maddenin ortalama fiyatını içeren madde fiyat listesini yayımlamaktan vazgeçmesi üzerine konfederasyonumuzun araştırma merkezi DİSK-AR, 3 Haziran 2022’de TÜİK’ten bilgi talebinde bulundu. Ancak TÜİK, madde sepeti ve ortalama madde fiyat listesinin yayımlanmayacağını belirterek bilgi talebini reddetti.
TÜİK’in bilgi talebimizi reddetmesi üzerine 6 Haziran 2022’de bu kez bilgi edinme hakkı çerçevesinde Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden TÜİK’ten ortalama madde fiyat listesi verisini tekrar talep ettik. TÜİK 23 Haziran 2022 tarihli cevabıyla talep ettiğimiz bilginin kamuoyunda “yanlış anlama ve yanıltıcı değerlendirmelere sebebiyet verdiği” gerekçesiyle bilgi talebimizi tekrar reddetti.
TÜİK’in bilgi talebimizi reddetmesi üzerinde Adalet Bakanlığı bünyesindeki Bilgi Edinme Kurulu’na itiraz ettik. Kurul da 3 Ağustos 2022 tarih 2022/936 sayılı kararı ile DİSK’in talebini reddetti. Bunun üzerinde DİSK, Kurul kararının yasal dayanaktan yoksun olduğunu ve yıllardır açıklanan verilerin açıklanmasından vazgeçilmesinin hukuksuz olduğunu belirterek konuyu idare mahkemesine taşıdı ve Bilgi Edinme Kurulu kararına karşı (Kurul Adalet Bakanlığı’na bağlı olduğu için bakanlığa) dava açtı.
Başvurumuz üzerine Ankara 6. İdare Mahkemesi 31 Mart 2023 tarihinde oybirliği ile DİSK tarafından istenen bilgilerin açıklanmasının kurumun görevi gereği olduğunu belirterek bilgi talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğuna karar verdi.
Ankara 6. İdare Mahkemesi 2022/2383 esas ve 2023/700 sayılı kararında DİSK tarafından istenen bilgilerin TÜİK tarafından elde edilen ve önceki yıllarda da kurum tarafından yayımlanmış olan istatistiksel verilere ilişkin olduğu ve bu bilginin kurumun görevi gereği elinde bulunması gereken bilgilerden olduğu gerekçesiyle bilgi edinme talebinin reddinin hukuksuz olduğuna ve dava konusu ret işleminin iptaline karar verdi.
İdare mahkemeleri tarafından verilen kararların derhal uygulanması gerektiği halde TÜİK yargı kararına uymayı reddetti. TÜİK bir yandan yargı kararlarını uygulamazken öte yandan mahkeme kararını istinaf mahkemesine taşıdı. Ancak yaptıkları istinaf başvuruları da reddedildi. Ankara Bölge İdare Mahkemesi 12. İdari Dava Dairesi 15/09/2023 tarih ve 2023/1058 Esas ve 2023/1341 sayılı Kararı ile Adalet Bakanlığı ve TÜİK’in istinaf başvurularının hukuka uygun olmadığına karar verdi. Böylece idare mahkemesinin vermiş olduğu karar kesinleşti.
Ancak TÜİK kesinleşen bu yargı kararını gereğini yapmak yerine hukuka aykırı biçimde temyiz kanun yoluna başvurarak eşi benzeri görülmedik biçimde Danıştay Başsavcılığın’dan “kanun yararına bozma” talebinde bulundu. Ancak Danıştay Başsavcılığı TÜİK’in bu talebinin hukuka aykırı olduğunu belirterek temyiz talebini 15 Mart 2024 tarih ve 2024/201 esas sayılı kararı ile reddetti.
Böylece TÜİK Başkanlığının yargı kararlarını uygulamamak için yaptığı hukuksuz başvuru da reddedilmiş oldu.
TÜİK Başkanlığına 27 Nisan 2023 tarihinde başvurarak yargı kararlarının uygulanmasını istemiştik. Ancak TÜİK Başkanlığı mahkeme kararlarını çiğneyerek yargı kararının gereği olan verileri açıklamadı.
Kesinleşen yargı kararının ardından, TÜİK’e 2 Nisan 2024’te idare mahkemesi kararını uygulaması için talepte bulunduk.
TÜİK Başkanlığının denediği bütün yollar tükendi. Yargı kararı kesinleşti. Anayasa’nın 138. maddesi son derece açıktır. “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.”
TÜİK Başkanlığı yargı kararlarına uymayarak suç işlemektedir. Yargı kararlarını geciktirmek veya uygulamamak ceza hukuku açısından da ciddi bir suçtur. Kararının uygulanmasına engel olanlar kişisel olarak da sorumludur. TÜİK Başkanı’nı uyarıyoruz: Yargı kararlarının gereğini yerine getiririniz!
Bir kamu kurumu olan TÜİK’in Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin kararlarına karşı ayak diremesi, bunların uygulanmasını geciktirmesi düşünülemez.
TÜİK Başkanlığı, Haziran 2022’de durdurduğu enflasyona esas madde fiyat listesini Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri tarafından verilen ve kesinleşen kararlar gereği tekrar açıklamak zorundadır!”
