Artvin’de yapılan Muratlı, Borçka, Deriner, Artvin Barajı (Doğuş), Yusufeli Barajlarında ve HES projelerinde haberleşme alt yapısının tamamlanması ve fiberleşmesi süreçlerinde görev alan Artvin İl Telekom Müdürü olan Orhan Ağdemir, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Rize, Artvin ve Trabzon illerini kapsayan Telekom Trabzon Bölge Müdürlüğünde Bölge Koordinatörü olarak atandı.
13 Aralık 1993 tarihinden itibaren Türk Telekom’da haberleşme ve iletişim alt yapısının projelerinin hayata geçirilmesi ve Artvin dijital dönüşüm sağlanması sürecinde 30 yıl boyunca görev alan Ağdemir şu ifadeleri kullandı;
“İşe Başladığım tarihte mühendis olarak başladım, devlette çalışıyorduk Telekom özelleşmemişti. 600-700 kişinin çalıştığı, beden işgücünün çok fazla olduğu bir dönemdi o dönemler. Süreç içerisinde Telekom’un değişim süreci başladı, 1996 yılında iş mevzuatına geçiş oldu. Telekomünikasyon hizmetleri ile PTT, mektup, telgraf, zarf, kargo hizmetleri ayrıldı. Bizler haberleşme kısmında kaldık telekomünikasyon, elektronik haberleşme kısmında kaldık. Burada da santral dediğimiz haberleşmenin evde kullandığımız sabit telefonların yaygınlaşma süreci, köylerde kullanma süreci, köylere santrallerin kurulması süreci, köylerde kurulan santralleri kabloların çekilmesi, yaygınlaşması gibi herkesin ev telefonu kullanabilmesi hedeflendi. Eskiden köylerde sadece muhtarlarda bir acente olurdu, muhtar çok varlıklı görünürdü o acente ile ama herkes aynı konforu kendi evinde istiyordu. Şehre giriyorlardı birinin evinde telefon gördükleri zaman, evde kullanılan masa telefonunu o evin bir varlık göstergesi gibi bir görünüm oluyordu. Bu sebepten dolayı şehirdeki telefonlarımız zamanında ya evlerde dantel ile üstü örtülürdü ya da evdeki anne ve babanın yatak odasında olurdu.
Bu teknolojinin konforlu kullanımıdır insanlar ile yüz yüze haberleşmenin dışında da haberleşilebilir olmanın kullandığı en konforlu olan ev telefonlarıydı. Sonrasında köylerde de yaygınlaştı bunu yaygınlaşması için köylerin birçoğuna ortak noktalara toplu yerlere santraller kurmaya başladık. Kurulan santrallerin merkeze toplanması için haberleşme, transmisyon dediğimiz onun ilçe ile ilçenin ille, ilin diğer ille transmisyon hatlar çekimi başladı. Bu arada fiber kablo teknolojisi doğdu. Öncelerinde çok maliyetliydi yapılamıyordu daha sonra çok yaygınlaşmaya başladı. Böyle olunca Bir ilin karayolundan nerede yol var ise o yoldan fiber hatlar çekilmeye başladı. Bu süreçlerin hepsinde bulunduk yaşadık. Artvin ilinin Borçka’dan Karadeniz sahiline diyelim ki Şavşat’tan Ardahan'a, Yusufeli’nden Erzurum'a nereden karayolu var ise hepsine fiber kablo altyapısı yaptık. Bu ilin haberleşmesinin, ilçelerin haberleşmesinin çok yönlü olarak alternatif yönlü olarak sürekliliğini sağlayan bir yapı kurulmasını sağladık.
Bu süreçte teknoloji hızlı değişiyordu, bu tür teknolojik cihazların gelişimi oldu haberleşmeyi daha da kaliteli hale getirdi. Bu altyapının değişmesi ile birlikte enerji altyapıları da değişti sürekli kesinti olmadan elektrik gitse bile kesintisizliği sağlamak için gerek akü gerek dijital jeneratörler kurulumu artı. İleriye dönük olarak bir anlamda evler santrale yakınsa daha kaliteli hizmet alır diye algılanıyordu, fiberin dönüşümü ile sahalara ve her binaya fiber cihazlar koyup her evin her lokasyonun santral binası ayağına getirilmiş gibi cihazlar kurulmaya başladı. En nihai noktaya geldiğimiz zaman evlerdeki prize kadar fiber çekmeye başladık. En büyük örneğini Yusufeli’nde yaptık.
Yusufeli yeni yerleşim yeri tamamen anahtar teslim prize kadar fiberdir. Bu ne demek, Yusufeli'deki her insan aynı anda en yüksek bin mega bit internet hızını alıp kullanabilir. Yusufeli'ndeki her insanın mahallesi binası akıllı kent, akıllı mahalle, akıllı ilçe akıllı belediyeci uygulamaları anında geçebilir çünkü fiber altyapısı prize kadar gelmiş. Teknoloji O kadar yol aldı ki her eve kadar fiber gelmesi gerekiyor diyoruz. Yusufeli'nde her eve kadar fiber geldi.
Yarın ileride belki de bu ne sağlayacak bize Pandeminin vermiş olduğu etki ile yaşadığımız bir süreç var. Eğitimin online olmasının kıymetini gördük özgürleştiriyor bizi bu. Belki de eğitimler artık online olacak çocuklarımız isterlerse kampüs eğitimi alacak isterlerse de kampüs eğitimine gitmeden oturduğu yerden onunla eğitimli üniversiteye bile bitirebileceksiniz. Bütün sektörlerde online olmanın özelliği ortaya çıktı. Kurumlar artık pandemi ile hareketli, mobilize olamayınca online toplantılar yapmaya başladılar. Skype kullandık, zoom kullandık fiber altyapı olmazsa bunları kullanamazdık.
Bu dönüşümün Artvin'de %94'ünü tamamladık biz, bu çok iddialı bir şey. Bölgemizin en iyi illerinden biriyiz, dönüşüm olarak en üstteyiz. Tabii ki eksiklerimiz yine var çünkü dağınık bir yerde yaşıyoruz bir köye fiber altyapı götürüyorsunuz ama köyün çok uzak bir mahallesi var orada yaşam çok az olduğu için 2 kişi için o maliyeti karşılayamayabiliyorsun. Vatandaşın Her istediği noktada anında olabilmek çok iddialı bir şey bu hiçbir sektörde yok ne eğitim sektöründe var, ne sağlık sektöründe var. Bu iki elzem olan sektörde olmayan şey haberleşme sektöründe olmasını beklemek doğru değil. İlimizde fiber dönüşüm oranını %95'lere çıkardık bu çok kıymetli bölgemizdeki illerin en iyisiyiz. Trabzon bölge olarak Giresun'dan bu yana Giresun, Trabzon, Gümüşhane, Bayburt, Rize Artvin'den oluşuyoruz 6 tane il ve bu 6 tane ilin en iyi fiberleşme oranına sahip yeriz. Diğer illerde %90 civarında ama Artvin %95 civarında.
Halen daha fiber altyapısını gitmediği köylerimiz var. Bunun nedeni de köylerden yoğun bir talep gelmediği için düşük talepler içinde bu yatırımın bir maliyeti olduğu için örnek veriyorum bir haberci insan yoğunluğunun olmadığı yere gidip de bir haber aramaz etkinliğin çok olduğu yerde bulunur çünkü insan popülâsyonunun çok olduğu alanlarda daha çok bulunur. Haberleşme de bu şekilde talep olacak ki orada anında hızlı çoğalsın. Bu bağlamda elimizde internet kullanımı çok yaygınlaştı giderek artıyor. Artık yeni kurulan evlerin hepsine fiber altyapı kuruyoruz. Bugün bir bina yapacağın zaman projeye bakıyorsun projeyi çizdiğin zaman bina tesisatı bakır kablolu değil fiber kablolu yapmak zorundasın, yeni binaların hepsi bu şekilde bu zorunlu. Eski binaların iç tesisatını dönüşümle yapıyoruz dışarıdan bizler de fiber altyapımızı getiriyoruz kurduğumuz cihazlar sayesinde eski binalarında fiber dönüşümünü yapıyoruz. Fiber dönüşüm hareketi hızlı bir şekilde devam ediyor ülkemizde de şehrimizde de çok yoğun bir şekilde devam ediyor.
İnsanlar bunu evinde dönüşüm olduğu zaman hissediyor ama bir başka yerde dönüşüm olduğunda da o evde hissediyor. Bu süreçleri yürüttük bitirdik, en basit örneğimiz Artvin'de çok belirgin akla gelebilecek yaptığımız baraj çalışmaları. Muratlı barajı, Borçka barajı Artvin barajı, Deriner barajı, Yusufeli barajı bir de Ayvalık barajı var bunlar büyük barajlar, bir de yaklaşık 160'a yakın HES'ler var bunların hepsinden eş zamanlı olarak haberleşme dönüşüm ve fiberleşme oranının hepsinde yer aldım, çalıştım 30 yıllık bir süreç. Şirketimizin uygulamış olduğu politikalar nedir, burası bir şirket diyor ki günü gelen emekli sürecimiz var. Benim emeklilik sürecim ile ilgili şirketimizin büyüklerinin değerlendirilmesi ile yine şirketimin içerisinde Trabzon bölgeye koordinatör olarak atandım. Koordinatör olarak da 6 tane ilimiz ile ilgili dönüşüm süreci ile ilgili örneğin sürekliliği sağlayacak çalışmalar ile ilgili bölgemize bağlı olarak daha önce ilimizde yaptığım faaliyeti diğer 5 ile de ekleyerek o illere de katkı vermeye devam edeceğim.”
Ali Eray ÇELİK