Böceğin Türkiye’nin her ilinde yaşayabilme özelliğini gösteren bir tür olduğunu vurgulayan, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Temel Göktürk, böceğin verdiği zararın Artvin’in, Trabzon’un sorunu olduğunu ve ilerleyen süreçlerde tüm Türkiye’nin sorunu haline geleceğini açıkladı.
2017 yılında Türkiye’de görülmeye başlanan kahverengi kokarca böceğinin, 2018 yılında Artvin Kemalpaşa’da görüldüğünü ifade etti.
Tespit edilen zararlı türün varlığının, Tarım ve Orman Bakanlığı’na rapor edildiğini Bakanlığın bu konuda ön hazırlığı yaparken, 2020 yılında pandeminin de çıkmasıyla beraber böceğin kendisine bir alan bulduğunu kaydetti.
2019 yılında Artvin’in sorunu haline gelen kahverengi kokarcanın yıl 2022’ye geldiği zaman Trabzon bölgesine kadar, 2024 senesine gelindiği zaman da tüm Doğu Karadeniz bölgesinde yayılış gösteren bir böcek türü haline geldiğini ifade etti.
Zararlı böceğin Marmara bölgesine kadar ulaştığını, önümüzdeki 5 yıl periyodunda Ege Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi hatta Antalya, Akdeniz bölgelerine kadar da ulaşmasının da söz konusu olduğunu aktardı.
“Zarar boyutu oldukça fazladır”
Göktürk, “300’den fazla türün suyunu emerek ekonomik zarar verdiğinden dolayı önemlidir. Önümüzdeki 1-2 yıl içerisinde fındık, kivi, elma bahçelerinde kahverengi kokarca böceğinin zararı daha da çok ortaya çıkacaktır. Oldukça fazla miktarda konukçusu olan ve bitkilerin öz sularını emerek zarar veren böceğin önümüzdeki yıllarda Doğu Karadeniz bölgesinde fındıktaki zararı artacağı gibi İç Anadolu bölgesinde görülmeye başladığından sonra kayısı, kiraz, narenciye bahçelerinde bu böceğin zararını görmemiz muhtemeldir. Bu böcekle beraber Tarım Orman İlçe Müdürlüklerinde şu ana kadar yapılmış aktif olarak mücadele çalışmaları başlamıştır. Şu anda feromon tuzakları asılaraktan böceklerin yakalanması gündeme gelmiştir. Fakat böceğin özellikle kışlaklarda çıkmadan önce yakalanması özellikle kışlak olarak yapay kışlak oluşturularak bunların içine gelerek böceğin yakalanması önem arz etmektedir.” diye konuştu.
“Baş belası böcek türüdür”
Bu böcek türüyle dünyanın birçok ülkesinde mücadele çalışmalarının yürütülmekte olduğunu ifade eden Göktürk, “Geçmiş olduğumuz 2018 yılında Gürcistan Anaklia, fındık bahçelerinde yapmış olduğu zarardan dolayı 2 sene üst üste fındık tüccarları fındıklarını satamamıştır. İtalya’da elmalardan göstermiş oldukları zarardan dolayı elmalar para etmemiştir. Amerika’da ise mısırda yaptığı zarar sonrasında, mısırın değerini düşürerek mısır yağı üretimini oldukça fazla miktarda azaltmıştır.” dedi.
“Karadeniz bölgesinde fındıkta sorun oluşturacaktır”
Yayılış sınırı olmayan bu tehlikeli böcek türünün ülke genelinde sebze ve meyvelere büyük oranda zararının dokunacağını kaydeden Göktürk, “Türkiye’de yayılışının önemi bir an önce mücadele yöntemi kapsamında ele alınarak, seferberlik niyetiyle mücadeleye başlanması zorunludur. Çünkü önümüzdeki yıllarda Karadeniz bölgesinde fındıkta sorun oluşturacaktır. İç Anadolu bölgesine geçtiği zaman oradaki Malatya’nın kayısı üretimini engelleyecektir. Kiraz üretimini engelleyecektir, İç Anadolu Bölgesinde başka sebzecilik, meyvecilik ile geçinenlerin ekonomik değeri düştüğü için bunlara zarar verecektir. Akdeniz Bölgesine geçtiği zaman da Akdeniz Bölgesindeki bitkilere zarar verecektir.” ifadelerini kullandı.