Artvin merkez ve mahallelerinde hizmet veren muhtarlara yönelik olarak Artvin Gençlik Merkezinde düzenlenen programda Kültür Varlıkların önemini ve kaçakçılığının önlenmesi konusunda muhtarların görevleri anlatıldı.
Panelde konuşan Arkeolog Ebru Albayrak Pekgenç şu ifadeleri kullandı;
“Falanca kişi hazine buldu, gömü buldu zengin oldu gibi sizlerin de duyduğunuz hikayeleri biliyorsunuzdur. Bu hikayelerle vatandaşlar kandırılmaya çalışılıyor. Öncelikle Kültür Varlığı nedir;
Halk arasında tarihi eser varlıklara Kültür Varlığı diyoruz. yüzlerce, binlerce yıl önce insanların kullandığı malzemeleri kapsar.
Kültür Varlığı korunması neden önemlidir? Medeniyetlerin kuruluş bölgelerine bakıldığında yaşam alanı olarak belirleyici olan su kaynaklarıdır. Özellikle Kültür Varlıkları sayesinde elde edilen bilgiler sayesinde üstüne yenileri eklendiği zaman ülke ve dünya olarak gelişiriz.
Tüm bilgilerin tahrip edilmeden insanlık için kullanılmasını için yani günümüze ve geleceğe ışık tutması için Kültür Varlıkları, bilimsel çalışmalarda açığa çıkarılmalı ve bilim insanlar tarafından değerlendirilmelidir. Rastgele insanlar tarafından bilgilerin yok olmasını sebep olur. Korunması gerekli olan Kültür Varlıkları devlet malı niteliğindedir. Tarih ve bilimsel bilgiler sağlar.
Vatandaşlarımız tarafından araştırma, sondaj ve kazı yapılması mümkün değildir. Korunması gerekli Kültür Varlıkların bulunduğu alanlar, SİT alanları, mezarlıklar dışında vatandaşlarımız bakanlığımızın ön değerlendirmesi ve valilik makamının onayı doğrultusunda ruhsatname ile belli koşullarla define araybilirler. Define aranması için de belli şartlar var;
50 metrekarelik alanda 10 metre derine sınırlı olmak koşullu ve 15 günlük define aranacak yere iki ihtisas elemanı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı kolluk hizmetlerinden görevli temsilcisinin gözetiminde yapılır. Alan, süre ve denetim bakımından koşulsuz bir define arama söz konusu olamaz. Bilimsel araştırma, sondaj ve define aramak belirtilen koşullar dışında gelen insanlara itibar etmeyiniz.
Kültür Varlıklarının tahrip edilmesinde önemli etkisi olan kaçak kazılardır. Kültür Varlığı veya define bulmak amacıyla Kültür Turizm Bakanlığının izni dışında tüm kazılar, kaçak kazırları oluşturmaktadır. Korunması gerekli olan Kültür Varlıklarının yurt içinden de izinsiz dolaşımı ve yurt dışında çıkarılmaları ise Kültür Varlığı kaçakçılığı suçunu oluşturur. Soygunlar ve kaçak kazılar bu suçun ilk basamağını oluşturur. Organize bir suç olduğu bilinen Kültür Varlığı Kaçaçaklığı suçundaki gruplar, 3 parça altında değerlendirebiliriz. Köyünüze mahallenize bu amaçla gelen kişilere göre manzara karşısında vatandaşlarımızın bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bu hususta da siz değerli muhtarlara önemli görev düşmektedir. Bu suçun bireysel değil organize bir suç olduğunu unutmayın. bu paralar, kara para aklamak, terörü finanse etmek gibi başka suçlar için kullanıldığını kolluk kuvvetlerce yürütülmekte olan başarlı operasyonlarından da anlaşılıyor.
İşte şehir efsanesi dediğimiz, gerçeklik payı olmayan hikayeler vatandaşlarımızı kandırmak ve kaçak kazıya teşvik etmek için uydurulmuş hikayelerdir. Unutmayınız ki şehir efsanesinde zengin olan kişiler suç işlemiş, hırsızlık yapmaktadır. İzinsiz kazı yapan kişi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Bununla birlikte devlet malına zarar niteliğindeki Kültür Varlıklarını bulanlar yetkili yerlere haber verilmesi gerekmektedir. 3 gün içinde en yakın müze müdürlüğüne, muhtara haber vermeye mecburdurlar. Haber verme yükümlülüğünde mazeret olmaksızın aykırı hareket eden kişi 6 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.
Konunun vatandaşlara bu yönüyle anlatılması çok önemlidir. Bahsettiğimiz grupların vatandaşlarımızı kandırılmasına müsade etmeyelim. Kültür ve tabiat varlıklarımızın yurt dışına çıkaran 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasına çarptırılır. Kültür Varlıklarının yurt dışına çıkarılmadan ülkemizde kalmasını sağlamak için ise siz muhtarlara çok görev düşmektedir.”
Ayla ALKAN
