İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV), Avrupa Birliği desteği ve Marmara Belediyeler Birliği iştirakiyle yürüttüğü Ortaklaşa: Kültür, Diyalog ve Destek Programı kapsamında, Gola Kültür Sanat ve Ekoloji Derneği'nin Hopa Belediyesi ve Trabzon Ortahisar Belediyesi ortaklığıyla hayata geçirdiği “VİRA: Doğu Karadeniz Kültür Ekosistemi Projesi” etkinliklerinden biri olan Hopa Deniz Yemekleri Şenliği başladı.
Hopa parkında açılış konuşmalarıyla başlayan şenlikte Hopa Belediye Başkanı Utku Cihan, denizin Hopa kültüründeki tarihsel ve toplumsal önemine dikkat çekerek “Belki bu etkinlik için ‘Birinci Geleneksel Hopa Deniz Yemekleri Şenliği’ diyebiliriz. Çünkü biz bu programı gerçekten çok sevdik ve böyle bir şenliğe ihtiyacımız olduğunu düşünüyoruz. Deniz, Hopa’nın kültüründe tarih boyunca her zaman yer almış bir kavram. Sadece bir manzara değil, bizim için kültürümüzün bir parçası. Hopa’nın müziğinde, yemeklerinde, kültürel tüm ögelerinde denizin etkisi her zaman hissedilmiştir. Bundan sonra da bu etki devam edecek. Bu proje bir Avrupa Birliği projesidir ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın destekleriyle hayata geçirildi. Bizim için bu şenliği gerçekleştirmek, kültür politikalarını şekillendirmek ve kültürün önemli ögelerinden biri olan denizle ilgili bir etkinlik düzenlemek oldukça anlamlı. Bugün burada bunu gerçekleştiriyoruz. Bu noktada projeyi birlikte yürüttüğümüz Gola Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği'ne, Refika Hanım’a ve dernek ekibine çok teşekkür ediyorum. Aynı zamanda belediye ekibimize de ayrıca teşekkür ederim. Bu şenlik ve kültür politikalarının oluşturulması sürecinde büyük emek verdiler. Tarih boyunca Hopa, denizle güçlü bir ilişkisi olan bir şehir olmuş. Ancak ne yazık ki Karadeniz Sahil Yolu gibi projeler nedeniyle Hopa’nın denizle olan fiziksel bağı kopmuş durumda. Bu, sadece Hopa için değil, Karadeniz’deki pek çok ilçe için geçerli. Bu nedenle denizden uzaklaşmış bir şehir haline geldik. Yaptığımız bu şenlik ve benzeri çalışmalar, denizle olan bağımızı yeniden kurmak açısından çok önemli. Bu ilişkiyi nasıl yeniden inşa edebiliriz, bunu konuşmak istiyoruz. Bu şenlikle birlikte bir yol haritası oluşturmayı amaçlıyoruz. Bu kapsamda bazı çalışmalar yürütüyoruz. Örneğin, Hopa için çok değerli olan Hopa İskelesi’ni daha iyi hale getirmek üzere bir proje hazırladık. Şu anda da bu projeyi hayata geçirmek için çalışıyoruz. İskele hâlihazırda kullanılıyor; insanlar orada balık tutuyor, nikah ve törenler düzenliyor ya da gün batımını izliyor. Ancak oranın zemin kaplamalarının yenilenmesi, korkuluklarının elden geçirilmesi gibi ihtiyaçlar var. Bu iyileştirmeleri kısa sürede yapmak istiyoruz.
Geçtiğimiz aylarda bir okul ziyaretimde çocuklara, ‘Hopa’yı denizden gören var mı?’ diye sormuştum. Hiçbir çocuk parmak kaldırmadı. Bu durum bizi çok üzdü. Artık Hopa’nın çocukları Hopa’yı denizden göremiyor. Bunun için de bir adım attık. Hopa Belediyesi’ne ait, bize hibe edilen bir gemi var. Onun tamiratı şu anda devam ediyor. Umarım bu yaz çocuklarımız o gemiyle denize açılır ve Hopa’yı denizden görme fırsatına kavuşur. Bu şenlik kapsamında bir liman sosyal tesisi kazandırmaya çalışıyoruz. Bu projeyi hızlandırdık ve bugün, yarın o alanda etkinlikler gerçekleştireceğiz. Gün batımını izlemek için eşsiz bir nokta olacak burası. Hopa’dan görülen gün batımı gerçekten büyüleyici. Bugün ve yarın bu güzelliği birlikte yaşayacağız. Sonuç olarak, denizden faydalanmanın ve denizle birlikte bu kültürü yaşatmanın yollarını arıyoruz. Bu şenlik de bu çabanın bir parçası. Bu şenliğe emek veren, katılan herkese çok teşekkür ediyorum. İyi ki varsınız. Hepinize keyifli bir şenlik diliyorum” ifadelerine yer verdi.
Ardından Gola Derneği adına konuşan Sevilay Refika Kadıoğlu, geçen yıl Borçka’da düzenlenen Demir Elma Festivali’ne değinerek, bu yıl da Hopa ve Ortahisar işbirliğiyle kültür ekosistemine yönelik çalışmaları sürdürdüklerini belirtti. Kadıoğlu, Hopa Belediyesi’nin kentte yaptığı kültür politikası çalıştayları sonucunda bir kültür politikası belgesi hazırladığını ve bunun Türkiye’de nadir görülen bir örnek olduğunu vurguladı.
İKSV Ortaklaşa Programı’ndan Selen Akçalı ise konuşmasında, projenin belediyelerle sivil toplum kuruluşlarını bir araya getiren yapısına değinerek, “Yerelde kapsayıcı kültür politikalarının oluşturulması hedefleniyor. Bu amaçla düzenlenen çalıştaylardan çıkan belgeler iki belediyede de meclis kararı haline geldi. Bu, Türkiye'de oldukça istisnai bir durum,” dedi.
Konuşmaların ardından “biraradadans” ekibi, Hopa İskelesi’nde “Deniz-Balık-İnsan” başlıklı performansını sergiledi.
İki gün sürecek şenlikte deniz temalı söyleşiler, yerel ve katılımcı şeflerin birlikte yürüttüğü geleneksel yemek atölyeleri, belgesel gösterimleri, deniz şarkıları konserleri ve Grup Gündoğarken’in “Hal ve Gidiş” performansı yer alacak. “Denizden Gelenler, Denize Gidenler” temasıyla düzenlenen şenlik, Doğu Karadeniz’in kültürel ve doğal mirasına dikkat çekmeyi amaçlıyor.
