Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı, Türkiye Varlık Fonu’nun 2023 yılı hesaplarının incelendiği Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu toplantısında sert eleştirilerde bulundu.
Varlık fonlarının, dünyada genellikle bütçe fazlası veren ülkelerde, fazlalıkların gelecek nesillere aktarılması amacıyla kurulduğuna dikkat çeken Ocaklı, Türkiye’deki Varlık Fonu’nun bu ülkelerden farklı bir yapıya sahip olduğunu vurguladı. “Bizim fonumuz, varlıktan değil, darlıktan kurulmuş gibi görünüyor” diyen Ocaklı, fonun yapısı ve işleyişi hakkında önemli eleştirilerde bulundu.
Ocaklı, fonun denetimlerinin zamanında gerçekleştirilmediğine dikkat çekerek, şu ifadeleri kullandı:
“Normalde Ekim ayında yapılması gereken denetimler sürekli olarak erteleniyor. Geçen yıl Şubat ayında TBMM’ye gelmişti, bu yıl ise 14 Ocak’ta komisyona sunulabildi. Bu durum, denetim mekanizmasının şeffaf ve zamanında işlememesine neden oluyor.”
Ocaklı, Varlık Fonu’nun Türkiye’de şeffaf bir şekilde yönetilmediğini belirterek şu eleştiriyi dile getirdi:
“Bu fonun başında Cumhurbaşkanı var. Yönetim kurulunu Cumhurbaşkanı atıyor, denetim firmalarını o belirliyor. Dolayısıyla, her türlü yetki Cumhurbaşkanı’nda. Ancak vekillerimizin de dile getirdiği gibi, zarar eden kurumların bu yapı içerisinde varlığını sürdürmesinin anlamı sorgulanmalıdır.”
Ocaklı, özellikle Türkiye Varlık Fonu’na dahil edilen kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) ile ilgili sorularını yeniden gündeme getirdi. Daha önce ÇAYKUR’un herhangi bir borca karşılık teminat gösterilip gösterilmediğini sorduğunu ve bu konuda “ÇAYKUR’un ipotek edilmediği” yanıtı aldığını belirten Ocaklı, şu soruyu gündeme getirdi:
“Madem bu kurumlar teminat olarak kullanılmıyor, yönetimlerinde herhangi bir değişiklik yapılmıyor, o zaman neden Varlık Fonu içinde tutulmaya devam ediliyor?”
Ocaklı, Rize’nin ve bölgenin çay tarımındaki emeklerine vurgu yaparak şu ifadeleri kullandı:
“ÇAYKUR, bu bölgenin ve halkının alın teridir. Fabrikaların kurulması için vergilerimizi verdik, çayın toplanmasını ve yüklemesini biz yaptık. Ancak zarar eden ÇAYKUR, bu şartlar altında neden hala Varlık Fonu’nun bir parçası olmaya devam ediyor? Sayın Cumhurbaşkanımıza sesleniyorum: Lütfen ÇAYKUR’u Varlık Fonu’ndan çıkarın.”
Tahsin Ocaklı, Varlık Fonu’na dahil edilen KİT’lerin sürekli zarar ettiğine ve bu zararın kamusal kaynaklarla karşılandığına dikkat çekti.
“Fon, dünyadaki örneklerinden farklı olarak bütçe fazlasından oluşmuyor. Zarar eden yapılarla dolu bir mekanizma. Halkın çabalarıyla kurulan ÇAYKUR gibi kurumların bu zararlı yapı içerisinde tutulması anlamsız.”