Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Samsun, akarsu ve göllerde oluşan ani balık ölümlerinde toprağa karışan sanayi ve evsel sıvı atıkların önemli rol oynadığını kaydetti.
Samsun, Türkiye’nin farklı bölgelerinde görülen ani balık ölümlerinin, başlıca sebeplerinin kirlilik ve küresel ısınma olduğunu söyledi.
Sıcaklık değerlerinin artmasıyla sudaki oksijen miktarının azalmasının genel bir kural olduğunu ve bunun da balık ölümlerine neden olabileceğine dikkati çeken Samsun, "Bunu engelleyemiyoruz, küresel ısınma, iklim değişikliği diyoruz. Bu, birinci faktör." dedi.
Samsun, ikinci faktörün ise doğal değil insan kaynaklı kirlilik olduğunun altını çizerek çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik var olan tedbirlerin daha da artırılması gerektiğini dile getirdi.
Özellikle sanayi ve evsel sıvı atıkların akarsulara ulaşmasının sadece balıklar değil, gelecekte insan salığı açısından da önemli sorunlar doğurabileceğine işaret eden Samsun, şöyle devam etti:
"Ülkemizin birçok yerinde katı atık bertaraf etme tesisleri var. Çok güzel bunlar planlanmış ancak bazıları bizim de mahkeme bilirkişisi olarak gidip gördüğümüzde bu sıvı atıkların suya karışmaması için gerekli tedbirlerin yeteri kadar alınmadığını görüyoruz. Toprak, kirletici madde olan parçacık olanlarını süzebiliyor ancak sıvı olanları süzemiyor. Bu sıvılar da topraktan su havzası sistemiyle akarsulara, denizlere kadar intikal edebiliyorlar ve ani balık ölümleri olabiliyor."
Samsun, balık ölümlerinin engellenmesinde devletin alacağı sert tedbirlerin yanında vatandaşların da kişisel olarak çaba sarf etmesi gerektiğini söyledi.
Kırsalda ahır atıkları kirlilik oluşturuyor
Anadolu’nun hemen hemen her noktasında ahırların bulunduğunu, buralardan çıkan gübrelerin oksijen azaltan materyaller olduğunu belirten Samsun, söz konusu gübrelerin birçok yerde direkt derelere atıldığını, mahkeme süreçlerinde bilirkişi olarak bu duruma zaman zaman şahit olduklarını aktardı.
Ani balık ölümlerinde ahırlardan akarsulara atılan gübre atıklarının da çok önemli bir faktör oluşturduğunu bildiren Samsun, "Eğer komşusu bunu şikayet etmişse mahkemeye intikal ediyor. Yüzde 3'ü, 5'i, 10'u belki mahkeme kararıyla denetime tabi oluyor." ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Samsun, akarsulardaki kirliliğin bugün balık ölümlerine yol açarken önlem alınmazsa gelecekte insan sağlığını tehdit edeceğini sözlerine ekledi.
