Artvin’in yerel belleğini güçlendiren iki kıymetli eser, Artvin Çoruh Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. Yüksek lisans öğrencisi Çiğdem Çelik ve danışmanı Doç. Dr. Sedat Bahadır’ın birlikte hazırladığı bu çalışmalar, sadece akademik değil, aynı zamanda kültürel bir miras olarak da dikkat çekiyor.
Kültürel mirasın korunmasına ve yerel hafızanın yeniden inşasına katkı sunan eserler, Mustafa Âdil Özder tarafından kaleme alınan iki temel yapıttan oluşuyor. Bunlardan ilki, “Mustafa Âdil Özder İlkokul Programına Göre (1970’li Yıllarda) Artvin İli Bilgileri – Tarih ve Sosyal Çevre” başlığını taşıyor. Bu kitap, 1970’li yıllarda ilkokul programları çerçevesinde hazırlanmış olup, Artvin’in tarihî, coğrafi ve kültürel dokusunu sade ama derinlikli bir bakış açısıyla ortaya koyuyor.
İkinci eser ise “Artvin ve Yöresi Tarihi – Belgeler, Anılar, Resimler (1974)” başlığını taşıyor. Bu kitapta, Özder’in 1974 yılına ait yazılı ve sözlü kaynaklardan derlediği belgeler, kişisel anılar ve döneme ait fotoğraflar yer alıyor. Söz konusu çalışma, yerel tarih açısından önemli bir panorama sunarken, aynı zamanda kişisel hafızanın toplumsal belleğe dönüşme sürecine de tanıklık ediyor.
Her iki kitabın temel kaynağını oluşturan Mustafa Âdil Özder, 20. yüzyılın ilk yarısında Artvin’de halkbilimi alanında yürüttüğü çalışmalarla dikkat çeken önemli bir isim. Ardanuç, Yusufeli ve Borçka başta olmak üzere pek çok ilçeyi at sırtında köy köy gezerek gerçekleştirdiği derlemelerle masallardan ağıtlara, manilerden âşık geleneğine kadar pek çok anlatı türünü kayıt altına almış; böylece Artvin’in sözlü kültür mirasının korunmasına büyük katkı sunmuştur.
Bu iki kitap, yalnızca birer akademik ürün olmanın ötesine geçerek, Artvin’in kültürel kimliğine hizmet eden, hafızayı diri tutan birer kültürel belge niteliği taşıyor. Özder’in arşivlerinden gün yüzüne çıkarılan bu değerli bilgiler sayesinde hem halkbilimi literatürü zenginleşiyor hem de geleceğe bırakılacak kalıcı kaynaklar oluşturuluyor.
Kitapların hazırlık sürecinde, Artvin Çoruh Üniversitesi’nde yürütülen bilimsel disiplin, danışman Doç. Dr. Sedat Bahadır’ın yönlendirmeleriyle birleşmiş; yerel yönetimler ve yayınevi desteğiyle önemli bir yayın projesine dönüşmüştür. Eserlerin yayına hazırlanması ve okuyucuya ulaştırılmasında Kültür Ajansı Yayınevi’nin katkıları da özel bir yere sahip. Akademi, yerel yöneticiler ve yayıncılık dünyasının iş birliğiyle titizlikle hazırlanan kitaplar, Artvin’in yerel tarihine ve halk kültürüne ilgi duyan herkes için değerli birer başvuru kaynağı olma niteliği taşıyor.
Gaziantep doğumlu olan yüksek lisans öğrencisi Çiğdem Çelik, üniversite eğitimi için geldiği Artvin’i kısa sürede ikinci memleketi olarak benimsediğini belirtiyor. Kente duyduğu aidiyet hissiyle böyle bir çalışmanın içinde yer almaktan gurur duyduğunu ifade eden Çelik, bu eserleri hazırlamanın kendisi için hem akademik hem de duygusal bir karşılığı olduğunu vurguluyor.
Çiğdem Çelik’in çalışkanlığı, halk kültürüne olan ilgisi ve bilimsel disiplini; Doç. Dr. Sedat Bahadır’ın akademik rehberliğiyle birleşerek ortaya iki önemli eser çıkardı. Bu kitaplar, Artvin’in tarihine, folkloruna ve sözlü kültür mirasına ilgi duyan herkesin kütüphanesinde yer alması gereken kaynaklar arasında bulunuyor.
Günümüzün hızlı değişen kültürel ortamında, geçmişi belgeleyen ve yerel belleği koruyan bu tür çalışmalar her zamankinden daha büyük bir değer taşıyor. Artvin’in kültürel kimliğini geleceğe taşıyan bu kitaplar, hem bilim dünyasına hem de yerel topluma uzun vadeli katkılar sunacak nitelikte.
