Artvin'de Sigara Bağımlılığına Bilimsel Bakış

Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından düzenlenen ve Dr. Öğr. Üyesi Selma Durmuş Sarıkahya’nın koordinatörlüğünde yürütülen bu etkinlik, tütün ürünlerinin insan sağlığı üzerindeki kısa ve uzun vadeli zararlarını bireylere doğrudan göstererek dikkat çekici bir kamu sağlığı çalışmasına dönüşüyor. Etkinlik, Yeşilay Genç Topluluğu ve Artvin İl Sağlık Müdürlüğü Tütün Birimi’nin katkılarıyla yürütülüyor ve sigara kullanımının yaygın olduğu üniversite çağındaki bireylerde bilinç düzeyini artırmayı hedefliyor.

Etkinlik kapsamında, sigara kullanan öğrencilerin soluk havasındaki karbonmonoksit (CO) seviyeleri özel cihazlarla ölçülerek, tütün dumanına ne düzeyde maruz kaldıkları bilimsel olarak belirleniyor. Karbonmonoksit, sigara dumanında bulunan renksiz, kokusuz ve oldukça toksik bir gazdır. Vücuda solunum yoluyla alındığında kandaki hemoglobine bağlanarak oksijenin taşınmasını engeller ve bu da tüm organların oksijensiz kalmasına neden olur. Özellikle beyin, kalp ve akciğer gibi hayati organlar bu durumdan ciddi biçimde etkilenir. Bu süreç, sadece uzun vadede değil, sigara içildikten dakikalar sonra bile fizyolojik olarak hissedilebilecek sonuçlar doğurur. Etkinlikte yapılan CO ölçümü, tam da bu noktada bireylerin kendi solunumlarında tespit edilen karbonmonoksit oranını görmelerini sağlayarak, sigaranın vücut üzerindeki zararlı etkisini anlık olarak gösteriyor.

Etkinliği yürüten Dr. Öğr. Üyesi Selma Durmuş Sarıkahya, “Sigaranın zararlarını yıllardır söylüyoruz ama bunu somutlaştırdığımızda farkındalık çok daha yüksek oluyor. CO ölçümü, genç bireylerin kendi vücutlarında sigaranın etkilerini ilk kez görmelerini sağlıyor. Bu da davranış değişikliği için çok güçlü bir adımdır” ifadeleriyle çalışmanın etkisini özetliyor.

Etkinlik süresince öğrencilerin CO düzeyleri bireysel olarak ölçülüyor ve sonuçlar yalnızca ilgili kişiye gizlilik esasına dayalı olarak aktarılıyor. Ölçüm sonucunu öğrenen öğrenciler, diledikleri takdirde etkinlik alanında hazır bulunan sağlık danışmanlarından detaylı bilgi ve yönlendirme alabiliyor. Aynı zamanda, sigarayı bırakmak isteyen bireylere yönelik bilgilendirici broşürler, Yeşilay tarafından hazırlanan materyaller ve başvurulabilecek destek mekanizmaları hakkında detaylı bilgi veriliyor. Özellikle öğrenciler için sigara bırakma sürecinde kullanılabilecek psikososyal destek yolları hakkında bilgi paylaşılması, etkinliğin kalıcı etkisini artıran bir unsur olarak öne çıkıyor.

Etkinlik yalnızca ölçümle sınırlı kalmıyor. Sağlık Bilimleri Fakültesi hemşirelik bölümü öğrencileri de bu süreçte aktif rol alıyor. Sigaranın zararlarını anlatan el yapımı afişler, bilgilendirici posterler ve görseller hazırlayan öğrenciler, aynı zamanda etkinlik alanında birebir bilgilendirme yaparak halk sağlığına katkı sunuyor. Bu sayede hem öğrendikleri teorik bilgileri pratikte uygulama imkânı buluyorlar, hem de toplumda sağlık okuryazarlığını artırma yolunda erken bir deneyim elde ediyorlar.

Son yıllarda Türkiye genelinde gençler arasında sigara kullanım oranlarında artış gözlemleniyor. Gençler arasında tütün ürünlerine yönelimi artırıyor. Bu bağlamda Artvin Çoruh Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bu tür bilimsel temelli farkındalık etkinlikleri, yalnızca bireylerin değil, tüm üniversite toplumunun daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi adına büyük önem taşıyor.

Artvin Çoruh Üniversitesi kampüsünde başlatılan bu farkındalık etkinliği, bilimsel yöntemlerin halk sağlığına entegrasyonu açısından örnek bir çalışma olma özelliği taşıyor. Genç bireylerin kendi sağlıklarıyla ilgili bilinçlenmesini sağlayan bu tür girişimlerin, sadece bireysel hayatlarda değil, uzun vadede toplumun geneline yayılan sağlıklı alışkanlıkların temelini oluşturması bekleniyor.