Turist rehberleri ve seyahat acentelerine ilişkin düzenlemeleri içeren Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda kabul edildi.
Teklifle, Turist Rehberliği Meslek Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor.
Buna göre, mesleğe kabul başvurularında, yabancı dil yeterliliğini belirlemeye yönelik sınav, ÖSYM tarafından yapılacak. ÖSYM sınav takvimine alınmayan dillerde ise konusunda uzman ve tarafsız kuruluşlara sınav yaptırabilecek.
Mesleğe kabul koşullarının tümünü yerine getirenler, Bakanlığın talebiyle konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan mesleğe kabul sınavında başarılı oldukları yabancı dilde turist rehberi olmaya hak kazanacak.
Mesleğe kabul koşullarını yerine getirip, sadece yabancı dil yeterlilik belgesi koşulunu yerine getiremeyenler ise Bakanlığın talebiyle konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan mesleğe kabul sınavında başarılı olmaları halinde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel Türkçe turist rehberi olmaya hak kazanacak.
Çince düzenlemesi
Çince başta olmak üzere belirlenecek Uzak Doğu dillerindeki adaylar için üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmak veya üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olanlar için, turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hallerde belirlenen bölgelerde, ülkesel veya bölgesel turist rehberliği eğitim programını bitirme şartı aranmayacak.
Üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden lisans mezunları için turist rehberliği eğitim programına katılma şartı aranmayacak. Bu kişiler, belirtilen diğer koşulları yerine getirerek, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılan en az 100 saatlik eğitim programı ile uygulama gezisini başarıyla tamamlamalarıyla başarılı oldukları yabancı dilde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel turist rehberi olmaya hak kazanacak.
Mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa yapılacak
Komisyonda kabul edilen önergeyle, teklifte yer alan yabancı dilde turist rehberliği mesleğini icra edebilmek için gerekli olan yabancı dil yeterlilik belgesinin geçerlilik süresindeki sınır kaldırıldı.
Teklife göre, mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa yapılacak. Bakanlık, 30 gün içinde gerekli incelemeleri yaparak, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatname düzenleyecek, reddedilen başvurular da gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirecek.
Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ile mesleğe engel hali ortaya çıkanlar Bakanlık kararıyla meslekten çıkarılacak.
Turist rehberliği, sadece çalışma kartında belirtilen yabancı dillerde hukuka ve meslek etik ilkelerine uygun icra edilecek.
Meslekten çıkarma cezası
Teklifle turist rehberlerine uygulanacak disiplin cezalarına ilişkin düzenlemeler de getiriliyor.
Bu kapsamda söz konusu fiilin 5 yıl içinde 2 kez işlenmesi halinde meslekten geçici men cezası, 3 kez işlenmesi durumunda ise meslekten çıkarma cezası uygulanacak.
Teklife göre, turist rehberi ücretleri, mesleğin Türkçe icra edilmesi halinde, belirlenen taban ücretin yüzde 70'inden az olmamak üzere Bakanlık tarafından belirlenecek ve ilan edilecek.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlar tarafından öğrencilere yönelik olarak öğretmen refakatinde ve ticari amaç gözetilmeksizin yapılan geziler düzenleme kapsamı dışında tutulacak.
Ruhsatname sahibi olmadan rehberlik hizmetinde bulunanlar hakkında, hizmet verilen kişi sayısı ve bölgenin özellikleri dikkate alınarak ilgili mülki idare amiri tarafından 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Turist rehberliği hizmetinin verilmesi sırasında, bu hizmeti alanların bilgisi ve onayı dışında alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye gönderilmeleri karşılığında, rehberin kendisine veya yönlendireceği kişiye herhangi bir menfaat temin etmesi halinde turist rehberleri hakkında mülki idare amiri tarafından 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Meslek kuruluşları denetim esnasında her türlü bilgiyi vermekle yükümlü olacak
Kültür ve Turizm Bakanlığı, meslek kuruluşlarının ve iştiraklerinin her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarını müfettişler ve kontrolörler aracılığıyla gerektiğinde ve en geç 3 yılda bir zorunlu olarak denetleme yetkisine haiz olacak.
Meslek kuruluşları, denetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve belgeyi göstermekle yükümlü olacak.
Meslek kuruluşlarının organ üyeleri ile personeli, görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılacak.
Yükümlülüklerini yerine getirmeyen, belirtilen suçlardan dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ya da yapılan denetimlerde görevi başında kalması sakıncalı görülen meslek kuruluşlarının personeli, Bakanlık müfettişinin teklifi üzerine 3 ay süre ile Bakanlık tarafından geçici olarak görevden uzaklaştırılabilecek. Gerekli görülmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere bu süre Bakanlık tarafından 3 ay daha uzatılabilecek.
Bu madde kapsamında görevden uzaklaştırılanlar, denetim sırasında veya denetimin tamamlanmasından sonra Bakanlık kararıyla veya haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği ya da mahkumiyetlerine karar verilmediği takdirde görevlerine dönecek.
Görevine iade edilenlerin uzaklaştırma süresi boyunca mahrum kaldığı ödentileri, kanuni faizleri ile birlikte istihdam edildikleri meslek kuruluşu tarafından ödenecek.
Milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, birliklerin ve turist rehberleri odalarının organları Bakanlık tarafından faaliyetten men edilebilecek.
Faaliyetten men kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak. Aksi halde bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkacak. Bakanlık, bu madde kapsamında açılan davaları katılan sıfatıyla takip edebilecek.
Turist rehberliği niteliğindeki hizmet, faaliyet ve bunlara yönelik sözleşmeler yönetmelikle düzenlenecek.
Turist rehberlerinin rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirmeleri
Teklifle, turist rehberlerinin rehberlik kimlik kartlarını belli koşullar dahilinde ruhsatname ile değiştirmelerine imkan sağlanıyor.
Komisyonda kabul edilen önergeyle, teklifle getirilen turist rehberliği ruhsatnamesine sahip olan mevcut turist rehberlerinin yabancı dil yeterliliklerini yeniden belgelendirmelerine ilişkin düzenleme ile rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirenlerin yabancı dil yeterliliklerini belgelendirmeleri için tanınan 5 yıllık süre şartı kaldırıldı.
Buna göre, rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirenlerin, yabancı dil yeterliliğine ilişkin belgeyi getirmeleri zorunlu olacak. Aksi takdirde Türkçe turist rehberi olarak mesleklerini icra edebilecekler. Yabancı dil yeterliliğini belgeleyenler çalışma kartı alarak, yeniden başarılı oldukları dilde mesleklerini icra edebilecek.
Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu'nda yapılacak düzenlemeyle de esas amacı tarihi ve turistik yerlerin tanıtılması olmayan faaliyetler sırasında turist rehber bulundurma yükümlülüğünün sınırı değiştiriliyor.
Komisyonda kabul edilen önergeyle, paket tur ve tur kapsamında turist rehberi bulundurma zorunluluğu olan alanlara tescilli kültür varlıkları da eklendi. Buna göre, müze, ören yerleri ile tescilli kültür varlıklarının tanıtılması faaliyetlerinde turist rehberi bulundurma zorunluluğu devam edecek.
Seyahat acentelerinin de müşterilerini bilgi ve onayları dışında alışveriş amacıyla bir işletmeye göndermeleri karşılığında kendileri veya yönlendirdikleri kişiye menfaat temin etmeleri halinde belgeleri iptal edilecek ve bunlar 5 yıl süreyle seyahat acenteliği yapamayacak.
Görüşmelerden
Komisyonda, teklifin "turist rehberi bulundurma yükümlülüğünün sınırının değiştirilmesine" ilişkin 11. maddesinin görüşmeleri sırasında sektör temsilcileri itirazlarını dile getirdi. Bazı muhalefet milletvekilleri de söz konusu maddenin tekliften çıkarılmasını istedi.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, dünya standartlarını, acentalar, oteller ve rehberler için geçerli hale getirmek istediklerini belirterek, tescilli kültürel varlıkların da teklifin söz konusu maddesine dahil edilmesinin önemine işaret etti.
TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Adil Karaismailoğlu, teklifin kabul edilmesinin ardından yaptığı konuşmada, sektör temsilcilerinin görüşlerine saygı duyduklarını, düzenlemeye ilişkin komisyon görüşmelerinin tamamlandığını söyledi. Karaismailoğlu, "Meclis süreci de vardır. İnşallah talepleriniz orada da dikkate alınacaktır." diye konuştu.
AA
