İster eklem çıtlatmayı alışkanlık haline getirmiş olun, ister bu düşünce sizi ürkütsün, muhtemelen eklemleri çıtlatmanın onları büyüttüğünü veya parmaklarda kireçlenmeye neden olduğunu duymuşsunuzdur. Peki bu gerçekten doğru mu?
Parmak eklemlerini doğru şekilde çıtlatmak onları büyütmez veya artrit geliştirmeye neden olmaz ancak bu, eklem çıtlatmayla ilgili herhangi bir risk olmadığı anlamına da gelmez. Çoğu zaman olduğu gibi teknik önemlidir. Eklemler çok fazla kuvvetle çekilmemeli, ekleme kuvvetle bastırılmamalı ve eklemin çekildiği yöne dikkat edilmelidir. Bir hata yapıldığında bu hemen fark edilir çünkü böyle bir durumda kişinin canı çok acıyacaktır ve normal şartlar altında parmak eklemlerini çıtlatmanın can yakmaması gerekir. Şişlik fark edilirse veya parmaklar eğri görünüyorsa bir doktora gidilmelidir. Böyle bir durumda bir bağ incinmiş ya da parmak yerinden çıkmış olabilir.
Fizyoterapist Berkant Ketenci konu ile ilgili açıklamalarda bulanarak “doğru yapıldığı sürece parmak veya eklem çıtlatmak zararlı değildir” dedi
Ketenci yaptığı açıklamalarda şu ifadeleri kullandı;
“Erkeklerde daha fazla olmak üzere bir çoğumuz parmaklarınızı ya da farklı eklemlerimizi çıtlatmayı seviyoruz. Genellikle stresli anlarda ya da rahatlamak amacıyla yaptığımız bu işlemi bazen alışkanlık haline getirip ortada bir sebep olmaksızın yapıyoruz.
Parmaklarımızı çıtlatırken genelde 2 yöntem uygularız. Bunlardan biri parmaklarımızı çekerek diğeri de yumruk şekline getirip diğer elimiz ile bastırarak çıtlatmak. İki teknikte de eklem sıvısı içerisindeki gaz baloncuklarının patlamasıyla o sesi duyarız. Eklem 1 kez çıtladığında sıvı içerisindeki gazların tekrar çözülmesi için 15-20 dakikalık süre gereklidir ve bu sebeple peş peşe denediğinizde çıtlatma sesi duymayız. 15-20 dakika sonra denediğimizde ise tekrar çıtlatma sesi duyabiliriz.
Parmak çıtlatmanın zararlı olup olmadığı ile alakalı çok fazla araştırma bulunmamakla beraber yapılan araştırmalarda zarar vermediği yönünde sonuçları bulunmaktadır.
Doneld Unger adlı Amerikan bir doktorun 50 yılı aşkın süredir yaptığı bir deney sonucuna göre iki eli arasında bir fark olmadığını ifade etmiştir. Deneyi gerçekleştirirken 50 yılı aşkın süre boyunca sol elinin parmaklarını günde 2 kere çıtlatırken sağ eline hiç dokunmamış ve bu süreçte belirli periyotlarda iki elinin röntgen görüntülerini incelemiştir. Yukarıda da ifade ettiğim üzere 50 yılı aşkın süre boyunca bu çalışma sonucuna göre parmak çıtlatmanın zararlı denebilecek herhangi bir etkisini saptayamamıştır.
Diğer bazı araştırma sonuçlarında ise netlik bulunmamakla beraber çelişkili diyebileceğimiz durumlar raporlanmıştır. Özetle diğer araştırmalara göre düzenli olarak parmak çıtlatmanın kişilerde eklem iltihabı görülme sıklığında azalma olduğunu savunan araştırmalar olduğu gibi tam tersini savunan araştırmalar da bulunmaktadır. Süreç boyunca parmak çıtlatma ile eklem iltihabı arasında doğrudan bir bağlantı bulunamayıp eklem iltihabı gibi durumların genetik geçişli olmasından kaynaklı hali hazırda eklem iltihabı olan bireylerin parmak eklemlerinin zaten deformasyona açık olduğu ve çıtlatmanın bunu artırmayacağı fikri kabul görmüştür.
Tüm bunlara ek olarak özellikle belirmek istediğim bir durum var, yukarıda ifade ettiğim gibi parmak çıtlatırken genelde 2 teknik uygularız, biri parmaklarımızı çekerek çıtlatmak diğeri ise yumruk yapıp diğer elimiz ile bastırarak çıtlatmak. Bu iki teknikte de parmaklarımızı eklemin hareketi yönünde çıtlatmış oluyoruz ve bu durum ekleme herhangi bir zarar vermiyor fakat bazen parmağımızı yana doğru zorlayıp eklemin doğal hareketi olmayan yönlerde eklemi zorlayarak çıtlatma gafletine düşebiliyoruz. Bu şekilde yapılan bir çıtlatma manevrası eklem kapsülüne ve eklem kıkırdağına zarar verebileceği için “Parmak Çıtlatmak zararlı mıdır ?” sorusunun “Evet, zararlıdır. “ cevabı ile sonuçlanmasına zemin hazırlayabilir.
Özetle “Bilinçli ve doğru yapıldığı sürece parmak veya eklem çıtlatmak zararlı değildir” diyebiliriz.
Detaylı bilgi ve değerlendirme için ofisimi ziyaret edebilirsiniz. Sağlıklı günler dilerim.”
Ali Eray ÇELİK