Meme Kanseri Türleri Nelerdir?
Meme kanseri türleri arasında duktal karsinoma in situ (DCIS), invaziv duktal karsinom, lobüler karsinoma in situ (LCIS), invaziv lobüler karsinom ve inflamatuar meme kanseri bulunmaktadır. Her bir tür, kanserin başladığı hücre tipine ve yayılma biçimine göre sınıflandırılır.
Meme Kanseri Neden Olur?
Meme kanserinin sebepleri arasında genetik faktörler, hormonal değişiklikler, yaşam tarzı ve çevresel etmenler bulunur, özellikle BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonları gibi etkenler bulunur. Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin genetik materyalinde meydana gelen değişiklikler ve mutasyonlar sonucunda gelişir. Bu mutasyonlar, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalmasına neden olarak tümör oluşumuna yol açar. Meme kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli risk faktörleri hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
Meme kanseri nedenleri şu şekildedir:
Genetik faktörler
Yaş
Yaşam tarzı faktörleri
Çevresel faktörler
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Meme kanserinin kesin belirtileri arasında meme veya koltuk altı bölgesinde hissedilen sert kitleler, meme başından akıntı gelmesi, meme şeklinde veya boyutunda değişiklikler ve ciltte kızarıklık veya pullanma yer alır. Her ne kadar meme kanseri genellikle kadınlarda görülse de, erkeklerde de ortaya çıkabilir.
Meme kanserinin belirtileri şunlardır:
Memede sertlik veya kitle
Memede asimetri
Memede şekil veya büyüklük değişiklikleri
Memede içe doğru çekilme
Memede kızarıklık, yara, kabuklanma
Meme cildinde çukurlaşma
Meme başında şekil değişikliği
Memede olağandışı şişlik
Meme başında akıntı
Adet dönemlerinde meme ağrısı
Koltuk altında sertlik, şişlik veya kitle
Meme kanseri genellikle erken evrelerde ağrı yapmaz, ancak ilerlemiş durumlarda tümörün boyutu ve yayılımına bağlı olarak ağrı hissedilebilir. Aşağıdaki belirtiler görülmesi durumunda genel cerrahi veya onkoloji (kanser) uzmanı bir doktora başvurulmalıdır.
Meme Kanserinin Erken Belirtileri Nelerdir?
Meme kanserinin erken belirtilerini tanımak, hastalığın erken teşhisi ve tedavisi açısından son derece önemlidir. Erken belirtiler, genellikle gözle görülebilir veya elle hissedilebilir değişikliklerdir. Bu belirtiler arasında en yaygın olanı, memede veya koltuk altında hissedilen sert ve ağrısız bir kitledir. Bu kitleler genellikle sabit ve düzensiz kenarlara sahip olup, erken evrede ağrıya neden olmazlar.
Meme dokusundaki değişiklikler de erken belirtiler arasında yer alır. Memede veya meme başında şişlik, kızarıklık, ciltte çukurlaşma veya kalınlaşma gibi değişiklikler gözlemlenebilir. Bu belirtiler, cildin portakal kabuğu görünümüne benzer bir dokuya sahip olmasına yol açabilir. Ayrıca, memenin boyutunda veya şeklinde asimetri oluşabilir.
Meme başı değişiklikleri de erken belirtiler arasında dikkate alınmalıdır. Meme başının içeri doğru çekilmesi, yani retraksiyonu, meme başında pullanma, kabuklanma veya kızarıklık gibi belirtiler meme kanserinin erken habercileri olabilir. Meme başından gelen anormal akıntılar da bu belirtiler arasında yer alır. Özellikle kanlı veya berrak sıvı şeklinde akıntılar dikkat çekici olabilir.
Ayrıca, meme bölgesinde sürekli veya tekrarlayan ağrı da meme kanserinin erken belirtisi olabilir. Meme kanseri genellikle ağrıya neden olmazken, bazı durumlarda özellikle iltihaplı meme kanseri gibi türlerde ağrı hissedilebilir.
Koltuk altı bölgesinde de şişlik veya kitleler fark edilebilir. Meme kanseri, lenf düğümlerine yayıldığında bu bölgelerde şişlik oluşturabilir. Bu tür belirtiler, meme kanserinin erken evrede tanınması için önemlidir.
Erken belirtiler fark edildiğinde, derhal bir sağlık profesyoneline başvurulması gereklidir. Düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapmak ve belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden doktora gitmek, erken teşhis ve tedavi şansını artırır. Mamografi ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleri, meme kanserinin erken evrede tespit edilmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, özellikle risk altında olan kişilerin düzenli tarama testlerine katılması büyük önem taşır.
Memede veya koltuk altında yeni bir şişlik veya kitle.
Meme ucunda ağrı, kızarıklık, kaşıntı ve soyulmalar.
Göğüs damarlarında belirginleşme ve büyüme.
Meme başının içe dönmesi.
Memede Elle Muayene Nasıl Yapılır?
Meme kanserinde elle muayene yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Önce memelerin simetrik olup olmadığını kontrol edin. Görünür bir kitle, çöküntü ve renk değişikliği olup olmadığına bakın.
Elleri yukarı kaldırarak aynı incelemeleri tekrarlayın.
Sol elin 2-3 parmak ucu ile koltuk altında kitle kontrolü yapın. Aynı kontrolü sağ elle sol memeye yapın.
Meme dokusuna hafifçe bastırarak herhangi bir duyarlılık veya kitle olup olmadığını kontrol edin.
Meme başına hafifçe bastırarak saat yönünde dairesel hareketler ile herhangi bir duyarlılık veya kitle olup olmadığını kontrol edin.
Omuz ve sırt altına küçük bir yastık koyarak elle muayeneyi tekrarlayın.
Meme Kanseri Evreleri
Diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi, meme kanserinin evresini tanımlamak, yani kanserin hangi aşamada olduğunu saptamak, tedavi planlaması için kritik öneme sahiptir. Meme kanseri evreleri şu şekildedir:
Evre 0 (Karsinoma in situ)
Bu evrede kanser hücreleri yayılma potansiyeli kazanmamış olup tamamen memede sınırlı kalmıştır. Karsinoma in situ, erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksek olan bir durumdur.
Evre I
Kanser hücreleri yayılma potansiyeli kazanmıştır, ancak tümör 2 cm'den küçüktür ve tamamen memede sınırlı kalmıştır. Erken evrede teşhis edilen bu tür kanserler, genellikle daha iyi tedavi edilebilir.
Evre IIA
Bu evrede, ya memede tümör yoktur fakat koltuk altı lenf bezlerine kanser yayılmıştır, ya da tümör 2 cm veya daha küçük olup koltukaltı lenf bezlerine sıçramıştır. Ayrıca tümör 2 cm'den büyük ama 5 cm'den küçük olabilir ve koltuk altı lenf bezlerine sıçramamış olabilir.
Evre IIB
Tümör 2 cm'den büyük ama 5 cm'den küçüktür ve koltuk altı lenf bezlerine sıçramış olabilir. Veya tümör 5 cm'den büyük olup koltuk altı lenf bezlerine sıçramamış olabilir. Bu evre, kanserin daha agresif bir şekilde yayılabileceği anlamına gelir.
Evre IIIA
Bu evrede, memede tümör olmayabilir veya tümör 2 cm veya daha küçük olabilir. Ayrıca tümör 2 cm'den büyük ama 5 cm'den küçük olabilir ya da 5 cm'den büyük olabilir. Ek olarak, kanser ya birbirine yapışık olarak koltuk altı lenf bezlerini tutmuştur ya da göğüs kafesi kemiğine yakın lenf bezlerine yayılmış olabilir.
Evre IIIB
Tümör her boyutta olabilir ve kanser göğüs duvarına ve/veya meme derisine yayılmış olabilir. Ayrıca kanser, birbirine yapışık olarak koltukaltı lenf bezlerine sıçramış veya göğüs kafesi kemiği yakınındaki lenf bezlerine yayılmış olabilir. Bu evrede kanser, çevre dokulara ve deri altına yayılarak daha ciddi bir durum oluşturur.
Evre IIIC
Memede kanser belirtisi olmayabilir veya tümör herhangi bir boyutta olabilir ve göğüs duvarına ve/veya meme derisine yayılmış olabilir. Ayrıca kanser, köprücük kemiği altı veya üstü lenf bezlerine, koltukaltı lenf bezlerine ya da göğüs kafesi kemiği yakınındaki lenf bezlerine yayılmış olabilir. Evre IIIC, opere edilebilir ve edilemez olmak üzere iki alt kategoriye ayrılır:
Opere edilebilir evrede, meme kanserinde 10 veya üzeri lenf nodu tutulumu mevcuttur. Tutulan lenf bezleri ya köprücük kemiği altındadır ya da koltukaltı ve göğüs kafesi kemiği yakınındaki lenf bezleridir.
Opere edilemez evrede, kanser köprücük kemiği üzeri lenf bezlerine sıçramıştır. Bu durumda cerrahi müdahale genellikle mümkün değildir.
Evre IV
Bu en ileri evrede, kanser hücreleri vücuttaki uzak organlara (kemik, karaciğer, akciğer, beyin) sıçramıştır. Metastatik meme kanseri olarak da bilinen bu evrede, tedavi planı genellikle kanserin yayılımını yavaşlatmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik olarak düzenlenir. Evre IV kanser, genellikle daha karmaşık ve zorlu bir tedavi süreci gerektirir.
Meme kanserinde hastalığın hangi evrede olduğunun saptanması, uygulanacak tedavinin planlanmasında önemli rol oynar. Hastalığın evresinin belirlenmesiyle oluşturulan tedavi planı, başarı oranını artırır ve hastaların yaşam süresini uzatabilir.
Meme Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi, hormon tedavisi ve hedefe yönelik tedaviler bulunur. Tedavi planı, kanserin tipi, evresi ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak belirlenir. Meme kanseri farkındalığı ve düzenli kontroller, hastalığın erken evrede tespit edilmesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, özellikle risk altında olan bireylerin düzenli olarak doktor kontrolünden geçmeleri ve gerekli tarama testlerini yaptırmaları önerilir.
