Iğdır'da bulunan Aras Kuş Cenneti'ndeki sazlıkların bir bölümünün yanmasının da etkisiyle ilkbahardaki halkalama çalışmasında kuş sayısında düşüş gözlemlendi.
KuzeyDoğa Derneğinin Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün izni, Koç, UTAH ve Iğdır üniversitelerinin desteğiyle Iğdır'ın Tuzluca ilçesine bağlı Yukarı Çıyrıklı köyünde sürdürdüğü kuş gözlem çalışmaları devam ediyor.
Bölgede 30 Mart'ta çıkan yangında kuş halkalama çalışması yapılan 100 dönümlük alanın 25 dönümündeki kuş yuvaları ile halkalama ağları da zarar gördü.
Güney ve Kuzey Yarım Küre arasında göç eden kuşların konaklama ve üreme alanı olarak kullandığı sazlıklardaki yangın nedeniyle bu sene ilkbahar döneminde yapılan gözlemlerde kuş sayısının büyük oranda düştüğü tespit edildi.
Geçen ilkbahar sezonlarında 6 bine yaklaşan halkalama sayısı, bu yıl 2 bin 850'de kaldı. Halkalama çalışmaları 18 Haziran'da sona erecek.
"Bu sezon ilk kez maalesef 3 bin kuşa dahi varamıyoruz"
KuzeyDoğa Derneği Başkanı Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine, bölgede 2006 yılından bu yana halkalama yaptıklarını ve 313 kuş türü kaydettiklerini söyledi.
Yaklaşık 175 bin kuş halkaladıklarını ve bunlar arasında Türkiye için 3 yeni tür kaydettiklerini ifade eden Şekercioğlu, şöyle konuştu:
"Dünya çapında önemli bir alan. Türkiye kuş türlerinin 3'te 2’sinden fazlasını, yüzde 70'ini bu alanda kaydettik. Maalesef 2023 ilkbahar sezonunda geçmiş sezonlardan daha az kuş halkalandı. Alanda yarım kilometreden fazla sis ağıyla çalışmamıza rağmen, bu sezon ilk kez maalesef 3 bin kuşa dahi varamıyoruz. İlkbaharda normalde bu sayının 5 bine yaklaşması, hatta bazı ilkbaharlarda 6 bine dahi yaklaştığı oldu. Bu yıl 3 bine bile varamayacağız."
Şekercioğlu, halkalama çalışmalarındaki düşüşün nedenlerine ilişkin, "Bölgede 3 metreyi geçen sazlıklar yakılmış. Burası sulak alan, sulak alan kanununa göre de korunan bir alan olmasına rağmen sazlıklar yakılmış ve yok edilmiş. Bu alan göç esnasında kritik bir konaklama, aynı zamanda üreme alanı, kışın da birçok türün kışladığı bir alan. En az 107 türün ürediğini tespit ettik." ifadelerini kullandı.
"Poyraz kuşlarının ihtiyacı olan tahrip edilmemiş kum adalarıdır"
Tarım ve Orman Bakanlığının takip ettiği ve koruma altına aldığı önemli türlerden poyraz kuşlarının alanlarının da bozulduğunu söyleyen Şekercioğlu, şunları kaydetti:
"Yaklaşık 2 ay önce Türkiye'de ilk kez uydu vericileriyle takip etmeye başladığımız bir çift poyraz kuşunun ürediği Aras Nehri ve içindeki ada habitatları kepçelerle tahrip ediliyor. Poyraz kuşu geçen sene Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Iğdır'ın bayrak kuşu seçildi. Takip edilmesi gereken, özellikle Doğu Anadolu platosunda soğuk nehirlerde üreyen hassas, sayısı küresel anlamda azalan bir türümüz. Poyraz kuşlarının ihtiyacı olan bozulmamış, tahrip edilmemiş, dokunulmamış nehir içindeki çakıl ve kum adalarıdır."
Şekercioğlu, bölge halkından dünya çapında önemli alanın korunmasını isteyerek, "Bugüne kadar çalışmalarımızda 37 ülkeden gönüllüler geldi. Türkiye’de düzinelerce üniversitemizden öğrencilerimiz bu alanda kuş araştırma eğitimleri, biyolojik ve ekolojik eğitimler alıyor. Bu verilerle de bu alan Türkiye'nin doğu yarısında, 400 bin kilometrekarelik alanda en çok kuş türü tespit edilmiş alan. Buranın korunması, eğitim, ekoturizm ve araştırma çalışmaları için en iyi şekilde muhafaza edilmesi kritik önem taşıyor." değerlendirmesinde bulundu.
AA
