Hopa Ticaret ve Sanayi Odası Atatürk Konferans Salonunda gerçekleşen “Kent Yaşamında Sel Felaketi ve Yaşanan Sorunlar” Artvin Çoruh Üniversitesi Dr. Bulut Doğan, Artvin Çoruh Üniversitesi Öğr. Gör. Kemal Torpuş, DSİ Bölge Müdür Yardımcısı Gökhan Yılmaz ve HOPAK Operasyon Şefi Emin Üçüncü’nün konuşmaları ile gerçekleşti.
Artvin Çoruh Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Bulut Doğan ‘Kentsel Alanda Sel Afetinin Etkileri’ başlıklı sunumu gerçekleştirerek sel afetinin dünya genelinde gerçekleşmiş istatistiklerine değinerek konuşma gerçekleştirdi.
Afetlerin yönetilmesine ihtiyaç olduğunu vurgulayan Doğan, “Belirli coğrafyada zamansal aralıklarda belirli bölgelerde görece, ani şekilde meydana gelen toplumu fiziksel, ekonomi, sosyal alanlar başta olmak üzere olumsuz etkileyen dolayısı ile hayatımızın normal akışını ciddi anlamda sekteye uğratan ve kendi kaynaklarımız ile baş etme kapasitelerimizi aşan doğal, ekonomik olarak tanımlayabiliriz. Bu afetlerin yönetilmesine ihtiyaç vardır. Afet yönetimi dediğimiz şey sadece afet meydana geldiği zaman müdahale etme süreci değildir”
“Afeti oluşturma, muhtemel zararların azaltılması veya önlenmesi için afete hazır olmak, afet risklerini azaltmak, afetler oluştuktan sonra müdahale etme ve birleştirme adımlarının tamamında yapılması gereken çalışmalar vardır. Bir doğa olayını afet olarak nitelendirebilmemiz için üzerinde yaşayan topluluğu etkilemesi gerekmektedir ve biz Doğu Karadeniz de bu afetlerden özellikle heyelan, sel, taşkın gibi etkilenen bir coğrafyada yaşıyoruz. Arazinin yanlış kullanımı, ormanların tahrip edilmesi, yerleşme ve sanayi alanlarının yanlış seçimi, alt yapıdan kaynaklanan yetersizlikler, nüfusun artışı ve teknolojik eksiklikler genellikle bu sellerin afete dönüşmesine yol açmaktadır” dedi.
“Sellerin Meydana Gelmesi İçin Birçok Faktör Mevcut”
Artvin Çoruh Üniversitesi Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü Öğretim Görevlisi Kemal Torpuş ‘Sel Afetinde Yaşanan Sorunlar’ adlı konuşmasını gerçekleştirerek sel afeti sırasında ve sonrasında alınacak önemler hakkında değerlendirme yaptı. Sellerin meydana gelmesi için çeşitli faktörlerin neden olduğunu ve iklim değişikliğinin sebeplerin en başında yer aldığını vurguladı.
Torpuş, sele neden olan faktörleri şu sözlerle dile getirdi “Artvin’de mevcut risklere baktığımızda bu risklerin başında sel var. Sel, yangın, kaya düşmesi ve heyelanımız var. Hopa ilçemize baktığımızda ise yangın olayının yaşandığını takip edebiliyoruz. Selin afete dönüştüğünü gözlemleyebiliyoruz. Buna sebep olan faktörlerimiz var. Selin meydana gelebilmesi için birçok faktör var bu faktörlerin başında şuanda iklim geldiğini rahatlıkla söyleyebilirim. İklim değişikliğinin etkisi ile beraber mevcut deniz suyu ısınmaları buzullarda erimeler ve buharlaşan artık hava ile birlikte yağış olarak coğrafyamıza iniyor. Bizde hazırlıksız olarak istenmeyen sonuçlar doğurarak bu noktaya geliyoruz. Yağış miktarında artışlar yaşandığını biliyoruz ki Türkiye de ilk beşte yer alıyoruz. Dere, nehir, çay, akarsu vb. su yataklarının varlığı. Dere yataklarına yakın yapılaşma. Betonarme kullanım oranındaki artış. Su yataklarında kütlesel birikim (heyelan, kaya düşmesi, toprak kayması vb.). Sele dayanımı olmayan tarım ürünlerinin yaygınlığı selen neden olan faktörlerdir” diye konuştu.
Devlet Su İşleri (DSİ) Çoruh Projeleri 26. Bölge Müdür Yardımcısı Gökhan Yılmaz ‘Taşkın ve Selleri Oluşturan Faktörler’ başlıklı sunumu gerçekleştirerek afetlere sebep olan konular ile ilgili görselleri katılımcılara sundu.
“Heyelan Riski Oluşturan Evlerin Boşaltılması Lazım”
Hopa Arama Kurtarma Derneği (HOPAK) Operasyon Şefi Emin Üçüncü ‘Sel Afetinden Önce ve Sel Anında Hopa’ konulu konuşmasını gerçekleştirerek Hopa, Kemalpaşa ve ilçelerde alınması gereken tedbirler hakkında bilgi verdi.
Arhavi, Hopa, Kemalpaşa karayolu üzerinde tırların heyelan riski oluşturacak alanlara park etmemesini sağlamak ve alandan uzaklaştırılması gerektiğini söyleyen Üçüncü, “Sundura deresi boyunca karayolu kenarına park etmiş tüm araçların muhtemel risklere karşı bölgeden uzaklaştırılması. Dere yataklarında zamanla biriken harfiyatın, kum çakıl moloz odun parçaları ilgili birimler tarafından periyodik olarak temizlenmesi Mahalle aralarında ve karayolu altlarından geçen su menfezlerinin periyodik olarak temizlenip açılması. Üniversite ile müftülük binası arasında kalan düşük kodlu boş arazide park eden tırların ve araçlarında bölgeden uzaklaştırmak. Tıkanma taşma sonucu sel riski oluşturabilecek akarsu yataklarında ya da köprü geçiş noktalarında iş makinelerini hazır bekletmek. Yerleşim yerlerinde dere kodunda bulunan zemin kat bodrum kat ahırlar hayvan barınakları gibi alanların önceden tahliye edilmesi. Heyelan riski oluşturabilecek yerleşim yerlerinde ki evlerin boşaltılması. Tahliye edilen evlerde ki vatandaşların önceden kendi acil ihtiyaçlarını içeren çantalarını hazırlamış olmaları. Tahliye edilen evin elektrik doğalgaz soba gibi sistemlerinin kapatılması. Tahliye esnasında kesinlikle asansörlerin kullanılmaması gerekir”
“Hastane ve sanayi bölgesinde ki yol çalışmaları dereye paralel ilerlediğinden yapılan çalışmaların olası riskleri tetiklememesi ya da aksatmaması için firma yetkilileri ile koordinasyon sağlanmalı. Hastane bölgesi selden en çok etkilenen yapılardan biri olması sebebiyle acil müdahaleyi sağlayacak makinenin hazır bulundurulması gerekir. Kemalpaşa liman köyü ve esenkıyı köyü tünelleri girişinde tünel uzatma çalışmaları devam ettiğinden 3-4 metrelik yol genişliğinde derin çukurlar açılmış durumda burası şiddetli yağışta ilk dolacak yerlerden biri olduğundan orada çalışan firma yetkilileri ve personelin uyarılması ve bilgilendirilmesi gerekir. Dere kenarlarına yakın iş yerleri özellikle Hopa sanayi sitesi esnafı uyarılmalı ve tedbir ahnmalıdır. (2015 Hopa selinde alt sanayiyi sel basmıştı, üst sanayide heyelan vurmuştu). Ormanlarda çalışan orman işçileri istihsalciler ve hayvancılıkla uğraşan çobanlar orman arazisine yakın bölgelerde tarımla uğraşan vatandaşlar önceden uyarılmalıdır” ifadelerine yer verdi.
Yaşanan afetlerde müdahale aşaması hakkında bilgi veren Üçüncü, “Riskli bölgelerde sabit olarak görevlendirilen ekipler ve sahada sürekli devriye atan ekipler aracılığıyla kriz masasına anlık yazılı ve görsel bilgi akışı sağlanır. Aynı zamanda vatandaşlardan gelecek çağrılarda anlık olarak değerlendirilir. Menfez köprü altı ve dere yataklarında başlayan tıkanmalara anlık hazırda bekletilen makinelerle müdahale edilir. Sel anında suyun girebileceği kapı pencere havalandırma gibi açık yerlerin kapatılması ilk anda kendi müdahalemizi yapabiliriz. Sel artışı devam ederse ailenizle birlikte destek gelene kadar evin en üst noktasına çıkarak orada kurtarma ekiplerini beklemeliyiz” dedi.
Atatürk Konferans Salonunda gerçekleşen konferansa; Hopa Belediye Başkanı Taner Ekmekçi, Hopa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Demircioğlu, Hopa CHP Belediye Başkan Adayı Utku Cihan, Hopa AK Parti Belediye Başkan Adayı Ati Utku Cihan, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve Hopa halkı katılım gösterdi.
Ayla ALKAN