Artvin’in Şavşat ilçesine bağlı Oba köyü nüfusuna kayıtlı Aşık Obalı mahlası kullanan Mustafa Bilir, babasının öğretmenlik görevi nedeniyle henüz bir yaşındayken Samsun’a yerleşti.
Sanat ruhlu bir ailede büyüyen bilir çocuk yaşlarda çalmaya başladığı bağlamayı 52 yıldır elinden düşürmedi.
TRT’de halk müziği repertuarına giren sekiz türkünün sahibi de olan Bilir, üniversite yıllarında Ankara’daki halk evleri korosuna katılarak müzik bilgisini ve deneyimini pekiştirdi.
Sanata ve şiire adadığı hayatını anlatan Bilir, Sarı Güzel, Zedube’nin Düzü, Beni Artvin’e Götürün, Artvin’im Deme Kimse İnanmaz, Artvin Deyince gibi türkülerin de yazarı.
Samsun’da büyüdüğünü ancak Artvinli kimliğini hiç kaybetmediğini söyleyen Bilir, “Çünkü köklerim Artvinli. Annem Artvin yemekleri yaptı. Mıhlama, mısır ekmeği, lahana çorbası, pişi gibi yöresel yemeklerimizle büyüdük. Dolayısıyla ahlakımız da Artvin ahlakıdır. Oturmamız, kalkmamız, göreneklerimiz hep Artvin kültürünü yansıtır, taşır ki bundan da büyük gurur duyuyoruz. Artvinli olmak sıradan bir şehir milliyetçiliği ya da mikro milliyetçilik değil. Eğitimli insanlar, okuryazar değil eğitimli insanların olduğu, insan vasfını taşıyan bir nüfus yaşar Artvin’de. Nüfus ve insan farklı şeylerdir. Nüfusa kayıtlı varlıklar vardır ama hepsi insan değildir. Bunu kimlik olarak söylemiyorum ama Artvin’deki nüfusun tamamına yakını insandır. Allah insanlara bir fıtrat vermiştir, insan gibi davranmak, doğayı koruma, insanları sevme, adaletli olma, barışçı olma, mert olma, namuslu olma… Namus kelimesinin Türkçe karşılığında doğruluk dürüstlük yazar, ikinci anlamı iffettir, hep iffet anlaşılır. Tabii insanlar iffetli olacak kadın da erkeği de ama Artvinliler dürüst ve doğru insanlardır. Doğaya saygılıdır, Türkiye’nin her yerinde böyledir Artvinliler. Bu bahsettiğim özellikler insanın temel dayanağıdır ve bunu Artvin’de görebiliyoruz. Bu bizim için gurur verici bir şey.” dedi.
Babasının öğretmen kimliği dolayısıyla çocuk yaşta mandolin çalarak sanat hayatına başladığını aktaran Bilir, “Babam öğretmen olduğu için evde mandolin vardı. Ensturman çalmaya mandolin ile başladım. Ama bunun da öncesinde akordeon sesiyle büyüm. Akordeon, size bir ruh veriyor, bir musiki zevki veriyor. Size bir ezgi modeli oluşturuyor o sese anne sesi gibi kuzu sesi gibi aşina oluyorsunuz. Akordeon sizde ritim duygusu oluşturur bir usul oluşturur. Bu halk oyunlarının ve müziğin temelinde ritim, usul var. Mesela Artvinlilerin hepsi türkü söyleyebilir, onun altında bu vardır. Halk oyunları ile büyümüş, insanlarız. Bu duygumuz gelişmiştir. Allah özel olarak böyle bir yetenek vermiş biz de bunu geliştirdik. Ama temelde yine Artvin’in o doğasında ve doğallığında olan ritim duygusu var. Artvin Kültür Sanat Ustaları grubunun kurucu üyelerindenim. Samsun’da. 2009’dan beri şiir programları düzenliyorum. İlk kitabım 2002’de yayınlanmıştı. Hece tarzında yazıyorum şiirlerimi. Karacaoğlan’ın, Köroğlu’nun, Dadaloğlu’nun, Aşk Veysel’in, Ozan Arif’in, Cemal Safi’nin yazdığı tarzda şiirlerim var. Yani şiirlerim türkü kokar. Hece tarzında şiir yazıyorum. İlkadım ilçemizde Cemal Safi adıyla bir şiir yarışması düzenliyoruz. Pandemi döneminde 19 tane Artvin türküsü yaptım. Sarı Güzel, Sütübe’nin Düzü, Beni Artvin’e Götürün, Artvin’im Deme Kimse İnanmaz, Artvin Deyince türküleri de benim türkülerim. TRT ekibi belki Artvin’e gelmedi, derleme yapmadı ama Ankara’ya yolu düşenler sazını, akordeonunu, tulumunu, bağlamasını ne çalıyorsa TRT’de derleme imkanı var. Orada türkülerimiz devletin de kayıtlarına girsin. Türküleri devlet yaşatmaz, halk yaşatır. Orada kayıt altına alsınlar bir yerler yayınlansın eserler.” diye konuştu.
Bilir, açıklamasına şunları da ekledi:
“Artvinli olmak ayrıcalık diyoruz ya gerçekten bu bir edebiyat parçalama değil, edebiyatın kendisi. Artvinli insan doğaldır, bilime inanır, eğitime inanmıştır, doğru dürüsttür, sevgi doludur, halk oyunları oynar, kendi kültürüne bağlıdır, yöresine de töresine de saygılıdır. Biz öyle gördük, öyle büyüdük, öyle de devam ediyor. Artvin’e, bütün ilçelerimize, halkımıza, sanatçı dostlarıma, şair dostlarıma Samsun’dan sevgiler yolluyorum. İnşallah 2-3 Ağustos’ta Sateve festivalinde olacağım.”