Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyeleri’nden Doçent Doktor Mehmet Küçük TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı 2023 ikinci dönem kapsamında Muğla yöresindeki saf kızılçam meşcerelerinde karbon azot, ölü örtü ve yüzeysel akış miktarlarının belirlenmesi başlıklı projesi desteklenmeye değer bulundu.
Yürütücülüğünü Doç. Dr. Mehmet Küçük’ün yaptığı proje, Muğla yöresindeki kızılçam meşcerelerinde azot ve karbon depolama kapasiteleri ve yüzeysel akışla beraber kaybedilen azot ve karbon taşınımını belirlemede önemli bir rol üstlenecek.
İklim değişiminin mikro sistemlerde ya da kızılçam ormanları üzerinde etkilerinin ne düzeyde olduğunu belirlemek amacıyla böyle bir projeyi başlattıklarını söyleyen Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Mehmet Küçük, projenin kızılçam ormanlarının karbon depolaması ve salınımı ile dönemsel sediment taşımı aktiviteleri gibi birçok parametreye sahip olduğunu söyledi.
Küçük yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;
“2023 ikinci dönem TÜBİTAK proje başvurusunda yapmış olduğumuz başvuru kapsamında Muğla yöresinde ki kızılçam meşecelerinde azot, karbon depolama kapasiteleri ve yüzeysel akışla beraber kaybedilen yine azot ve karbon ulaşımını belirlemek amacıyla bir proje başvurusunda bulunduk.
Bu projede kurumumuzdan 2 tane değerli araştırmacımızın var, birisi Profesör Doktor Aydın Tüfekçi olacağımız diğer araştırmacımızın Doçent Doktor Aydın Kahraman hocamız, Düzce Üniversitesinde şu anda Doçent olan arkadaşım Ahmet Salih Değirmenci hocamız yine projenin yürütüleceği bölge olan Muğla’daki 2 tane öğretim görevlisi olan biri Öğretim Üyesi Doktor Salih Malkoçoğlu diğeri de danışman olduğum Öğretim Görevlisi irfan Öztürk hocalarımızla beraber bu projeyi yürütmeyi planlıyoruz.
Bu projede ayriyeten 2 tane yüksek lisans öğrencisi, bir tane de doktora öğrencisi çalıştırılarak bu projede öğretim elemanı yetiştirme, lisans üstü tezleri hazırlama konusunda da öncü olacak olan bir projedir. Yine bu proje kapsamında şu anda tekrar gönderimde bulunduğu 2 tane lisans bursiyeri de projeye dahil ederek bu öğrencilerimizin yüksek lisans veya doktora yapma anlamında teşvik edebilecek bir proje şeklinde bu projenin de değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu projede en önemli vurgulayıcı kısmını söylemeye çalışırsak, iklim değişiminin kızılçam ekosistemlerinde ya da kızılçam ormanları üzerinde etkilerinin ne düzeyde olduğunu belirlemek için böyle bir proje planladık. Ondan sonra biz yine iklim değişimini en önemli parametrelerinden olan karbon depolaması hem salınan hem de depolama. Burada bizim kızılçam ormanlarımızın ilklim değişimi kapsamında ne kadar karbon depolarıyla ilgili özellikle Muğla yöresine ait böyle bir uygulama yapmaya çalıştık.
Malumunuz en çok gündemde olan heyelan, sel ve bunun gibi felaketlerle beraber ormanların ciddi anlamda önemi var. Burada ormanların özellikle kızılçam ormanlarının hem kurak bölgede hem de yağışlı bölgedeki sediment taşımı ve bu taşımla beraber ortaya çıkan azot ve karbon kaybının ne kadar ya da taşınmasını ne kadar olduğunu ortaya koymak, bu proje kapsamındaki değerlendirme.
Bizim karbon azot havuzlarımız var. Bu ormanların işte bunun bir kısmı ağaçlarda. Ya da yaprak dal ve gövde olarak tutulur. Bu kısmı da her yılın sonunda yan dalların kırılması, ya ibrelerin dökülmesi, kızılçam ekosistemler için söyleyeyim. Bu toprağa düşerek toprak üzerinde ileri bir kısım ayrışma süreçlerinden geçiyor. Bu örtü ayrışması dediğimiz bu süreçte dökülen yapraklar tekrar besin maddesi olarak tekrar bir ağaçlardan toprağa girip ve topraktan tekrar alınması yoluyla böyle bir süreçte önce oluşuyor.
Çöp dinamiklerine bakılacak bu çalışma kapsamında. Yıllık dökülen ölü örtü miktarı yani az önce ayrışma dediğimiz kısım ve onun ne kadar olduğunu mesela bir yılda ağaçlardan ne kadar dal, ibre ya da işte kozalak tarzına bunlar ne kadar dökülüyor işte bunlarda net bir şekilde belirlenecek. Yıllık döküm miktarları belirlenecek. Ondan sonra az önce dedim. İklim değişimi, yıllık hafta girişimlerle beraber hesaplanıp ondan sonra da geçmişe dönük yıllık yağış sıcaklık parametreleri de değerlendirme alınarak buradaki iklimin kızılçam ekosistemleri üzerinde ki etkisini net olarak ortaya koyma anlamında vurgulayıcı bir proje olarak sunduk.
3 yıllık bir proje 3 yıl sonucunda güzel sonuçlar elde edip bilim dünyasına da işte bunları modelleme denklem şeklinde sunarak katkıda bulunmaya çalışacağız.”
